YER: SAİT TANIŞ KÜLTÜR MERKEZİ
TARİH: 03.06.2016
KATILIMCILAR
DERNEK, VAKIF VE GİRİŞİMLER
1 / EğitimSen – Ali Yavuz Köse
2/Mazlumder – Erhan Düru
3/Fikir Kulübü – Şadi Tanış
KANAAT ÖNDERİ VE BİREYLER
1 /Şaban Güven
GOZLEMCİLER
1/ YOK
KATILAN MİLLETVEKİLLERİ
1 / YOK
2 / YOK
BELEDİYE BAŞKANLARI
1 / YOK
2 / YOK
MESAJ YOLLAYANLAR
1/ YOK
2 / YOK
DİĞER KATILIMCILAR
Osman Karagüzel
Faik Bostancı
Ömer Yaşar
MEDYA
1 / YOK
2 / YOK
MODERATÖR
KONULAR
GENEL KONU: "Neden Başkanlık, nasıl Bir başkanlık"
YEREL KONU: YOK
ANAYASA (Genel konu ile ilişkili olarak)
KONUŞULANLAR
1 / ŞABAN GÜVEN: iddia böyle 1946 yılında çok partili meclise geçilmiş bende 47 doğumluyum bir ömür çok partili rejimde yaşıyoruz aynı sınıfın birden fazla partisi olunca çok partili demokrasi diye anlattılar. Aslında çok partili sisteme geçilmemiş aynı sınıfın birden fazla partisi var iddiası resmi ideolojiye aykırı olan partililerin bugüne kadar katılışlarını biliyoruz oradan biliyorum çok partili rejime izin vermiyorlar. Askeri darbeler sıkıyönetimler ben bir yönüyle ömrümü bir diktatörlükte yaşadım. 70 yıllık çok partili demokrasiyi kullanmayı hala öğrenemediğimize göre pat diye başkanlık sistemine geçersek bu insan hasiyetine uygun kullanmayı öğrenmek 100 yıl sürer bu yüzden çok partili sistem kalsın.
2 / Ali Yavuz KÖSE: Televizyondan izlediğimiz kadar biliyoruz gelmeden önce internetten bende biraz araştırdım burada sunumda da dediği gibi başkanlık sistemi gelişmişlik düzeyine bakıldığında ülkelerin yönetim şekli parlamenter gelişmişlik düzeyinde problemler yaşanıyorsa demokrasiden uzak başkanlık yarı başkalık gibi bu tür şeyler var. İlginç olan tek şey var İngiliz milletler topluluğundaki devletlerin hepsi parlamenter sistemde yönetiliyor. Gelişmişlik seviyesi en yüksek olan devletler parlamenter sistemde.
3 / Şadi TANIŞ: Dünyada ben güney Amerika ya Afrika’ya uzak doğuya seyahat etme fırsatım oldu bu gittiğim birçok yerde başkanlık sistemiyle yönetiliyor. Burada şu şekil bir problem var askeri dikta gelmiş iktidar olmuş asker ele geçirmiş başkan olarak yönetiliyor demokratik teamüllerle başkanlığa geçilmemiş daha çok askeri müdahaleler sonrası oluşturulan yapılar. Türkiye’de başkanlık sistemine geçilsin isteniyor şuan ki yetkilerinden daha fazla ne verilecek cumhurbaşkanına? Cumhurbaşkanı ile başbakan aynı partide olmaz ise bu başkanlık sistemi tam bir kargaşa getirir hadi aynı partiden olunca başbakanı görevden alıyor da farklı bir şey olunca iş böyle gözükmüyor. Şaban abinin az önce dediği “biz parlamenter sistem altında yönetiliyoruz ama parlamenter sistem hiçbir zaman ülkede uygulanmadı” parlamenter sistemin özelliği kuvvetler ayrılığı prensibi var şuanda bizde meclis cumhurbaşkanın elinde yargı cumhurbaşkanın elinde bu kuvvetler ayrılığı değil kuvvetler birliği olur. Filipinler’e gittim 7000 adadan oluşan aktif olarak 3000 adada insanın yaşadığı adalar ülkesi orada 3 tane başkent var 1 Filipinler başkanlığının bulunduğu bir ada ondan çok uzak mesafede yargının bulunduğu başken ondan çok daha uzakta parlamentonun bulunduğu bir başken bunlar kuvvetler ayrılığını birde fiziki olarak ayırmışlar. Biz kuvvetlerin ayırdığı bir parlamenter sistemi yaşamadık görmedik dolayısıyla kötüdür başkanlığa geçelim diyemiyorum tüm dünyaya baktığımızda başkanlık sisteminin en iyi yaşandığı ülke ABD orada başkanı halk seçmiyor halk eyaletlerde partilerin delegelerini seçiyor hangi parti daha fazla delege çıkardıysa o partinin adayı başkan oluyor… iki tip delege var Amerika’da hangi partiden seçiliyorsa o kendi adayına vermek zorunda birde serbest delegeler var onlar ister ona ister ona veriyor güçler kimin olmasına karar verdiyse serbest delegeler onun seçilmesine yardımcı oluyor bu mu çok demokratik uygulama? Bundan iki seçim önce Amerika başkanını seçemedi 6 ay başkansız kaldı ama Amerika’nın ne dış politikasında bir değişiklik oldu nede içerde değişiklik oldu çünkü orada sistem çalışıyor orada başkan bir grubu temsil eden sembolik bir konumda. Bizde tabi ki kast edilen bu biz sembolik bir başkan istemiyoruz Meksika’daki başkanlık siteminde başkan hükümet kuruyor istemezse hükümeti fes ediyor bakanları çeşitli partilerden atıyor beğenmezse azlediyor buna başkanlık diyeceğimize krallık diyelim padişahlık diyelim. Başkanlık deyip olayı yumuşatıyoruz. Türkiye’de ne tür bir başkanlık sitemi istiyorlar bunu bize daha söylemediler biz sadece kendi kendimize gelin güvey oluyoruz. İstenilen ne başkanın hangi yetkileri bunu birisi bize anlatsa bizde neresini destekleyeceğimizi, neresine karşı çıkacağımızı bilsek. Maalesef bu net olmadığı için bizi konuşturuyorlar.
4 / Ömer YAŞAR: üç sözcü arkadaşımızın direk katılamam diyeceğim bir şey olmadı. Kendi kanaat çerçevemden değerlendireyim. Ben şuna inanıyorum bunlar sosyal genlerle ilgili bir şey biz bu arada 500 yıldan beri bu topraklarda yaşıyoruz. Osmanlı padişahlık sistemi, cumhuriyet ve çok partili dönem gibi bir kısmını okuduk bir kısmını yaşadık. Çok partili dönemi çok iyi yaşadım ve aktif olarak içerisinden birisiyim. Şuna inanıyorum “aynası iştir kişinin lafa bakılmaz” ben bu yapıya baktığım zamanlar demokrasi bu ise ben demokrasi düşmanıyım diyebildim zaman zaman. Sistem mutlaka gerekli hemen aklıma gelmişken söyleyeyim Abdülhamid Han’ın halledilmesini meclisten 3 kişi gönderiyorlar ve biz seni görevden aldık diyorlar… Olayların bilirkişiler tarafından tabana yansıyacak bir anayasaya ihtiyaç olduğu kanaatindeyim ben şahsen bu süreç içerisinde.
5 / Osman KARAGÜZEL Arkadaşlar söylemesi gerekenlerin çoğunu söyledi yine de ekleme yapmak lazım mevcut iktidar başkanlık sisteminin açıklamıyor nasıl bir başkanlık açıklamıyor olması gereken başkanlık yâda arzu edilen başkanlık sitemi yerine sanki krallık istiyorlar bunu bilerek tanımlamıyorlar bence. Krallıklar tam bir başkanlık sistemidir bütün güçleri üstünde tanımlayan sistemlerdir İran da var Amerika’da var bunlar ne yaptılar neler elde ettiler Amerika’daki başkanlık sistemi hariç Amerika kapitalizmle işgalle kendisini devam ettiriyor Tayyip Bey şuan fiili olarak başkanlığı yapıyor ama ne yetmiyor bilmiyoruz. Davutoğlu’nun görevinden azledilmesinde başkanlık sisteminin nasıl olacağı hakkında da bize ipuçları veriyor. Bizi ürkütüyor. Türkiye’de başkanlık sistemi yerel idarelerde sonuna kadar kullanılıyor belediyelerde ve yerel idarelerde başkanlık sistemine yabancı değiliz. Türkiye’deki yerel idarelere bakarak Türkiye’deki başkanlık sistemi nasıl olacak anlamamız oldukça kolay. Belediye başkanlarını hepimiz görüyoruz her şey iki dudağı arasında belediye meclislerinin hiçbir fonksiyonu yok hepsi başkanla iyi geçinerek kendi ali menfaatlerini sürdürme peşinde dolayısı ile yerel yöntemlere bakarak bunun genel yönetime aktarılacağa korkusunda yaşıyoruz. Bana göre birde Ömer beyin dediği gibi bizim tarihi genlerimiz yaşantımız nasıl bir başkanlık sistemi doğurur gibi bir endişemiz var. Yani bizde yetkiyi ele geçiren birey olaraktan öyle her han gibi bir kamu kurumunun başına gelen basit bir müdür bile kısa sürede başkana olabiliyor ve başkan gibi davranabiliyor bizde böyle bir gen var böyle bir alışkanlık var. Türkiye Mustafa Kemal’le ve İsmet İnönü’nü ile başkanlık sitemini bariz bir şekilde yaşadı bütün bunlara baktığımız zamana başkanlık olsun mu olmasın mı konusunda olsun demeye kolay sevk etmiyor… Bunun yerine parlamenter sistemin ıslah edilerek Cumhurbaşkanın yetkileri azaltılarak Parlamenter sistemin devamı sağlanmalı. %10 barajı konarak istikrarlı hükümetler oluşturmak içi ama her siyasi partinin %1’lik oyu karşılığı milletvekilli ile temsil edilmesi taraftarıyım ve memlekette kuvvetler ayrılığı işlemiyorsa adalet yoksa adını ne koyarsanız koyun zulme dönecektir.
6 / Erhan Düru: Siyasal ideolojiler diye bir ders aldım derste farklı bölümlerden insanlar olduğu için ders gayet renkli geçiyor, zaten hocada üniversite ortak seçmeli olduğu için bire bir sohbet ya da tartışma şeklinde sürmesini istiyor. Dersin son 3 ders başkanlık sistemi tartışıldı. Burada sorulan sorular derste hocaya da soruldu mesela bir öğrenci arkadaş şöyle bir soru sordu “ Erdoğan fiili olarak zaten başkan konumunda ne istiyor da ne yapamıyor bu sisteme ne gerek var?” Hocanın cevabı ise “Erdoğan her istediğini yapabiliyor ama bunu hızlı yapamıyor kararlar hızlı alınmıyor dedi kararların hızlı çıkması gerekiyor eğer bu kararları hızlı almazsak diğer ülkeler bizim adımıza kararlar alır ”dedi… Ben başkanlık sistemini Erdoğan’ın ihtiraslarıyla bağdaştırabiliyorum zaten her istediğini yapabilecek güçte her şeyden ziyade ecdadına özendiğini de düşünüyorum.
ÖNERİLER
1 / YOK
ORTAK SONUÇ
YOK
1 / YOK
2 / YOK
DEĞERLENDİRME
İLETİŞİM
SİVİL TOPLUM İLE
MİLLETVEKİLLERİ İLE
KATILIMCILARLA
SONUÇLAR
DEĞERLENDİREN KİŞİ
Sakarya kMM Hamalı Murad İçöz