Yer : Kocasinan Belediyesi Meclis Salonu
Tarih : 03.04.2010
Katılımcılar:
a. Dernek, Vakıf ve Girişimler:
1. Hakka Hizmet Vakfı (Burhan Karamustafaoğlu – Başkan)
2. Atatürkçü Düşünce Derneği (İsmail Ulusoy – Başkan)
3. Hacı Bektaş Veli Derneği (Kenan Akpınar – Başkan)
4. Anadolu Bilim Kültür Eğitim Vakfı(Atalay Şahin – Başkan)
5. Yeşilay (Ertuğrul Uyanık – Bşk. Yrd.)
6. Anadolu Radyo TV Yayıncıları Derneği (Ahmet İlhan – Bşk. Yrd.)
7. Üvey Evlatlar Derneği (Sinan Demirdöven – Başkan)
8. Hacı Bektaş Veli Vakfı (Remzi Akbulut – Başkan)
9. AHUDER (Anadolu Hukukçular Derneği) (Gülay Pancar – Yön. Kur. Üyesi)
10. Anadolu Sakatlar Derneği (Osman Kılıç – Genel Başkan)
11. Tüketiciler Birliği (Fikri Kaplan – Bşk. Yrd.)
12. Erciyes Üniversitesi Liberal Gençlik Top. (Bekir Parlak – Başkan)
13. Şehit ve Gaziler Derneği (Ali Yavuz – Başkan)
14. Birleşik Kafkas Vakfı (M. Akif Kum – Yön. Kur. Üye)
15. Lösemi ve Talasemililer Derneği (Faruk Başdemir – Genel Başkan)
16. Türk Kadınlar Birliği (Ayşe Uzunlu – Başkan)
17. Liberal Düşünce Topluluğu (Ferhat Çakır – İl Temsilcisi)
b. Meslek Odaları
1. Kayseri Barosu (Ö. İkbal Ayar – Yön. Kur. Üyesi)
c. Sendikalar
1. Hak İş (Yunus Değirmenci – İl Temsilcisi)
2. Demiryol İş Sendikası (Yakup Aslan – Başkan)
3. Memur Sen (Aydın Kalkan – İl Temsilcisi)
4. Büro Memur Sen (Cevdet Çetinkaya – Başkan)
5. SES (Sağlık Emekçileri Sendikası)(Orhan Karakaya – KESK sözcüsü)
Katılan Milletvekilleri: Katılım olmadı
Belediye Başkanları: Katılım olmadı
Moderatör: Prof Dr. Yavuz Atar, Selçuk Üniversitesi Hukuk Fakültesi Öğretim Üyesi
Diğer Katılımcılar:
Çeşitli sivil kuruluşlardan ve halktan toplam 9 izleyici/gözlemci katıldı.
Medya:
1. Elif TV – TV Kayseri
2. Erciyes TV
3. Kay TV
4. İHA
5. Yurt Haber
Konular:
1. Genel konu: Referandum…Neye Evet…Neye Hayır…Neden Evet…Neden Hayır.
2. Yerel konu: Yok
Konuşulanlar:
Orhan Karakaya (SES Şube Başkanı ve KESK Dönem Sözcüsü) : Askeri bir darbenin ürünü olan 12 Eylül Anayasası’nın değiştirilmesi için yıllardır mücadele ediyoruz. Madde madde değil de bir bütün olarak değişmesini istiyoruz. Demokratik bir anayasa demokratik bir seçimle oluşturulacak kurucu meclis çalışması ve tüm halkın temsilcilerinin katılımı ile ancak gerçekleşebilir. 12 Eylül’den bu yana onlarca kez değiştirilmesine rağmen yurttaşı değil devleti korumayı, devletin varlığı için her türlü hukuksuzluğu, kontra yapılanmayı meşru gören anlayışı hiç değişmedi. Bu nedenledir ki onca maddenin değişmesine rağmen hala beklentiler devam etmektedir. Şu an anayasanın da üzerinde olan Milli Güvenlik Siyaset Belgesi ve Milli Güvenlik Kurulu ile ilgili bir değişiklik teklifinin gelmemesi de bir eksikliktir. Öncelikle yapılması gereken YÖK’ün kaldırılmasıdır. Anayasa değişikliği de tek başına yeterli değildir. Liderler cuntası oluşturan siyasi partiler kanunu da değiştirilmelidir. Seçim yasası ve İş yasaları da olmazsa olmaz değişiklik isteklerimizdir. Anayasa değişiklik paketi içinde yeterli olmasa da kabul edilecek değişiklikler vardır. Olumlu görmediklerimizi de toptan kabul etmek zorunda mıyız? Anayasanın değiştirilemez, değiştirilmesi teklif dahi edilemez maddeleri olamaz. Her madde şartlara göre değiştirilebilir. Yurttaşlık tanımı bir etnisiteye dayanamaz. Laiklik devletin din işinden tamamen elini çekmesi ve her yurttaşa eşit mesafede durmasıyla mümkündür. HSYK demokratik biçimde oluşturulmalı, askeri yargı kaldırılmalıdır.
Burhan Karamustafaoğlu (Hakka Hizmet Vakfı) : Toplumun her kesimi bu değişiklik teklifinden şikayetçi. Ama bütün bu direnç noktalarına rağmen bu değişiklik yapılıyor ve yapılacak. Mevcut anayasanın sorun olmasını sağlayan giriş kısmı ile ilgili hiçbir tadilat yapılmamıştır. Bu olmadan yapılacak değişikliğin köklü bir faydası olmayacaktır. Yine de ileride daha iyi bir değişikliğin yapılmasının önünü açacağı için bu değişikliğin desteklenmesi gerektiğini düşünüyoruz.
İsmail Ulusoy (ADD) : Meclisimiz Avrupa meclisleri gibi mi? AB ve Venedcik kriterlerinde neler var? Öncelikle bu standartlara gelmemiz için siyasi partiler kanunu ve seçim kanunu değiştirilmelidir. Laiklik karşıtı eylemlerin odağı olan bir parti nasıl hükümete devam ediyor ve anayasa değişikliği yapma noktasına gelebiliyor? Kurucu bir meclis ile bu sorunu halledebiliriz. Sanki şu anda halkımız bir anayasa değişikliği istiyormuş gibi bir hava estiriliyor. Gündemi saptırmaya çalışıyorlar.
Ahmet İlhan (Anadolu Radyo TV Yayıncıları Derneği) : Önyargılarla temel bir soruna bakıyoruz. Darbe anayasasına karşıyız. Değişiklikleri Ak Parti yapıyor diye karşı çıkmak bir önyargıdır. Kimseye de bir faydası yoktur bu karşı çıkışın. Ak Parti yargıyı kuşatıyor demek de bir başka önyargıdır. Sanki kurumlarla bir uzlaşmaya gidilmiş gibi görünüyor. Değişiklik teklifleri içinde kuvvet komutanlarının da yüce divan da yargılanması maddesini sivil anayasaya yakıştıramadım.
Kenan Akpınar (Hacı Bektaş Veli Derneği) : Parti kapatılmasına kesinlikle karşıyız. Kapatmanın bir çözüm olduğuna inanmıyoruz. Anayasanın değiştirilmesinden yanayız. 12 Eylül darbecilerinin hazırladığı anayasa çoktan değiştirilmeliydi. Çağdaş bir hukuk devleti olmak ve yaşamak istiyoruz. Paşaların yargılanması ile ilgili madde doğru değildir. Anayasanın 15. Maddesi daha önce kaldırılsaydı bugün gündemi meşgul eden darbe teşebbüsü ve soruşturmalarının hiçbirini yaşamayacaktık. Darbecilerle karşılaşmayacaktık. Balyoz ve Ergenekon olmayacaktı kesinlikle. 83. ve 100. Maddeyi kaldırmayıp ta hangilerini kaldıracaksınız? Zorunlu din dersleri maddesi bizi rahatsız ediyor. Bu dayatmayı doğru bulmuyoruz. Yüksek yargının görev süreleri ne oldu? Kısıtlandı mı? Hayır. Bu anayasa taslağının paket halinde önümüze konulmasına karşıyız.
Sinan Demirdöven (Üvey evlatlar Derneği) : Göçmenler, mülteciler, geyler ve insan hakları çiğnenen bütün insanlar adına konuşuyorum. Darbecilerin hazırladığı anayasanın değişmesi için ve darbeciliği ortadan kaldıracağı için yeni anayasaya evet deriz. Ancak bir kesimi ifade etmesini kabullenemiyoruz. Adına konuştuğum insanları temsil etmiyor. Bu yüzden yeni anayasanızın sizlere hayırlı olmasını temenni ediyorum.
Cevdet Çetinkaya (Büro Memur Sen) : Memur olmam sebebi ile taslağın 5. Maddesine değinmek istiyorum. Toplu sözleşme hakkımızın verilmesi iyi ama işçilerin olduğu gibi bizim de grev hakkımızın olması gerekir. Her şeye rağmen iyi bir başlangıç olduğunu düşünüyoruz.
Yunus Değirmenci (Hak- İş) : Siyasi partiler ve seçim kanunu ibaresi ilk madde olsaydı herkes seve seve kabul ederdi. Beklentilerim karşılandığı için değil ama evet diyeceğiz. Örgütlenmenin önünü açacak bir düzenleme acil ihtiyaçlarımızdandır. Bundan sonrası için daha güzel değişikliklere önayak olacağına inandığımız için evet diyeceğiz.
Faruk Başdemir (Talasemi ve Lösemililer Derneği) : Anayasa değişiklik paketini eksik ve zamansız görüyorum. Daha geniş bir zamanda daha iyi bir paket sunulacağına inanıyorum. Dokunulmazlık ile ilgili çalışmalar bekliyoruz.
Ayşe Uzunlu (Türk Kadınlar Derneği) : Hepimiz anayasanın değişmesini istiyoruz. Bugün ne seçim yasası ne de dokunulmazlık yasası uygulanıyor. Biz kendi içinde demokratik olmayan partilerin hazırladığı anayasayı oylayacağız. Aslında kendi kendimizi kandıracağız.
Gülay Pancar (AHUDER) : Beklentilerimizin altında bir değişiklik teklifi ile karşılaştık. Lezbiyenler, biseksüeller, transeksüeller hakkında da değişiklik maddesi olmalıydı. Sadece kadın ve çocuklara değil bu kesimlere de pozitif ayrımcılık olmalıdır. Bu ülkede ciddi sıkıntılar var. Halk kendisine dayatılan şeye evet der. Askeri ihalelerdeki yolsuzluklara kim bakacak? Sivil ve askeri yargılama arasında çok fark var. Yeni anayasa bu ayrımcılığı kaldırabilecek mi? Askerler sivil yargıda yargılandıkları zaman ceza alabilecekler mi? Kişisel başvurular anayasa mahkemesinin işgücünü artıracak. Olumsuz olabilir.
Yakup Aslan (Demiryol İş Sendikası) : İlk defa bu kadar kapsamlı bir anaysa değişikliği halkoyuna sunulacak ve biz evet diyeceğiz. Ne şimdiye kadar ne bundan sonra ne de dünyaya bir daha gelsem ırkçı bir partiye asla oy vermem. Bu anayasa değişikliğini hangi parti yaparsa yapsın ona oy veririm. Ak Parti yargıyı ele geçirecekmiş. Ne olacak? Bizden daha fazla mı oy alacak? İyiyi güzeli söylemeyiz, ayrım yaparız. Daha ne kadar darbecilerin anayasası ile yönetileceğiz? Mevcut anayasa değişikliğin destekliyorum ve bundan sonraki her demokratikleşmeyi sağlayacak anayasa değişikliğini destekleyeceğim.
Ferhat Çakır (Liberal Düşünce Topluluğu) : Tasarıyı 3 parçaya böldüğümüzde şu tablo ile karşılaşıyoruz: Birincisi askeri alandaki düzenlemeler. İkincisi yargı alanındaki düzenlemeler. Son olarak da diğer düzenlemeler. Eksik olduğunu kabul etmekle birlikte askeri alandaki normalleşmeler kimsenin itiraz etmemesi gereken düzenlemelerdir. Kadın hakları, işçi ve memur hakları da bunlardandır. Yargı alanındaki düzenlemelerle üye seçiminde çeşitlenme sağlanarak vesayet aygıtı düzenlenmeye çalışılmış. En büyük direnç meclisin anayasa mahkemesi ve HSYK’ya üye seçimine yönelik. Daha önce hazırlanan taslaklara baktım. Şu anda itiraz edenlerin de aynı tekliflerde bulunduklarını hayretler içinde okudum. Erdoğan Teziç Tüsiad için bir taslak hazırlamış. 1992’de hazırlanan bu taslakta 11 üyenin 2’sinin meclis tarafından seçilmesi önerisi var. Süheyl Batum tarafından Barolar Birliğine hazırlanan taslakta 17 üyenin 4’ünün meclis tarafından seçilmesi önerisi var. Şimdi iktidarın yargıyı kuşatıyor türünden itirazlarının yersizliğini anlıyor musunuz? Yargının hali içler acısı. Yargıya güvenmemek için 367 tane sebebimiz var. Seçim kanunu ve Siyasi partiler kanunu değişikliklerini de bu anayasa değişikliğinin bir gereği görüyoruz. Demokratikleşmeye bir adım daha yaklaştıracağı için evet diyoruz.
Yavuz Atar (Moderatör) : Avrupa’da da siyasi partiler kanunu ve seçim yasası bizimkinden pek farklı değil ama değişmesi gerektiğine inananlardanım. Paket yetersiz ama bu haline bile gösterilen tepkilere baktığımızda yeterli olduğu hali düşünemiyorum. Yetersiz diye bu tabuyu başımızda tutmanın bir anlamı yok. Bir an önce tabuların yıkılması adına demokratik anlamda değişiklikler yapılmalı ve daha kapsamlılarının önü açılmalıdır. Anayasa değişikliği için kurucu meclis fikrini kabul etmiyorum. Bu meclisinde kurucu meclis olduğunu kabul etmemiz lazım. Hiçbir demokratik ülkede parlamento varken anayasayı başka bir kurum yapmaz. Parti kapatmanın zorlaştırılması iyi bir adımdır. Şiddetle orantılı bir kapatma olmalıdır. Bizim hazırladığımız anayasa taslağı ekibine Erdoğan Teziç ve Süheyl Batum davet edilselerdi diyorsunuz ama edilseler bile gelmeyeceklerini biliyor musunuz? Üstelik bu kurul bir anayasa hazırlamadı. Bir teklif metni hazırladı. Bu teklif bir yıl tartışılacak ve daha sonra oylanacaktı. Anayasalar uzlaşma ile yapılmalı evet ama %100 bir uzlaşmayı hiçbir zaman yakalayamayız. O zaman da demokrasi olmaz sanıyorum. Uzlaşmada belirli bir yüzdenin üstü makul bir çoğunluktur. Seçilen bu meclisin anayasa yapmaya yetkili olmadığını söylemek doğru değil. Üstelik anayasayı Ak Parti değil meclis değiştiriyor. Bunu böyle okumak lazım. Anayasanın giriş metni bir felaket. Anayasanın 4. Maddesi bile değiştirilebilir ve ikinci madde ile ilgili değişiklikler yapılabilir. Bir an evvel insan hakları ve hukuk meselesini halledip ekonomik ve sosyal meseleleri düşünmemiz gerekmektedir.
Öneriler:
1. Katılımcıların çoğu: Karşılıklı tartışmaya fırsat verecek ikinci kez söz alma olayı olmasın. Zaman kalırsa toplantının sonunda cevaplar verilsin.
Ortak sonuç:
Değerlendirme:
İletişim:
a. Sivil toplum ile
35 sivil toplum kuruluşuna duyuru yapıldı. (E-mail, Sözlü, Telefonla ve yüzyüze.
b. Milletvekilleri ile
Olabilecek her iletişim yolu denendi!!!
c. Katılımcılarla
Neredeyse bütün katılımcılar anayasa konusundan bıktıklarını söylüyor. Ben elçiyim, iletiyorum.
d. Medya ile
4 ulusal basın temsilcileri ve 4 yerel basın mensupları davet edildi. 5 tanesi geldi. Önceki yöntem ile devam edilmesine karar verdik.
Değerlendirenler:
Mahmut Şahin…TkMM Kayseri hamalı…