02.06.2012 Diyarbakır kMM Toplantı Tutanağı

YER: Sümer Park 1 nolu toplantı salonu
TARİH:02.06.2012
KATILIMCILAR
DERNEK, VAKIF VE GİRİŞİMLER
1)Nilgün Yıldırım (KAMER Valfı-Yönetici)
2)Ahmet AY( Doğu –Batı Kardeşlik Platformu Bölge Tems.)
3)Lezgin Yalçın (STGM Bşk.)
4)Burhan Zoroğlu (Kürdi-der)
5)Hasan Basri (Tar Dnş. Büroları)
6)Kenan Aksu (DİKTUM DER)
7)Vahdettin Bahadır (MÜSİAD-DİSİAD)
MESLEK ODALARI
Yok
SENDİKALAR
1/Tümbel-Sen (Medeni Alpkaya-Genel Başkan)
2/Din-Bir-Sen (Mevlüt Yıldız  Genel Başkan Yard.)
KANAAT ÖNDERİ VE BİREYLER
1-Cevdet Yokuş(İl İzci Kur. E.Başkanı)
2-Ahmedi Elaltunkara(Diyanet İşl.)
3- Fırat Ferhat Söyler (Eğt.-Sosyolog)
GÖZLEMCİLER
1-Arif Akkaya (BDP Genel Bşk. Yrd.)
KATILAN MİLLETVEKİLLERİ
1-AK Parti Mv.Galip ENSARİOĞLU
2-BDP Mv.Nursel AYDOĞAN
BELEDİYE BAŞKANLARI
Yok
MESAJ YOLLAYANLAR
Yok
DİĞER KATILIMCILAR
1-İlyas PİÇİKÇİ
2-Ramazan KAYA
3-Ramazan Seykan
MEDYA
1-Gazete Diyarbakır
MODERATÖR
Yrd.Doç.Dr.Recep ÇELİK
KONULAR
GENEL KONU: Başkanlık sistemi Türkiye’ye uyar mı? Uymaz mı? Avantajlı ve dezavantajlı yönü nedir. 
YEREL KONU: Diyarbakır’ın İmajı
ANAYASA :Yok
KONUŞULANLAR
1/Lezgin YALÇIN:Başkanlık sistemi az karışık bir durum.Zaten Türkiye’de Meclis Başkanı, Cumhur başkanı zaten Başbakan ile işbirliği içinde  dolayısıyla Başkanlık sistemi gelirse bu defakto durum yasal bir hal almış olacak bence. İlginçtir bir önerinin içeriği eksisi artısı nedir pek irdelenmeden daha çok kimin getirdiğine bakılarak olumlu olumsuz bir değerlendirme yapılıyor. Ayrıca Başkanlık Sisteminden önce seçim sistemine bakmak lazım, Milletvekilleri adayları seçim usulü ne derece sağlıklı maalesef asıl sorum orada şu anda vekillerin çoğu Başbakanın işaretine göre hareket ediyor çünkü onları vekil yapan o halk seçseydi bu meclis vekilsiz kalır mıydı?
2/Hasan BASRİ: Değerli arkadaşlar biz var olan sistemi işletemiyoruz.Her yıl Diyarbakır’da milyar TL’lik projeler hazırlanıyor antlaşmalar yapılıyor ancak bürokratik süreç tamamlanamadığı için paralar tenkis ediliyor.Valiliğe ulaşmaya çalışıyoruz önümüz kesiliyor.Devlet mekanizması çok gevşek işliyor.İşini yapmayıp suçlu duruma düşen memuru dava ediyoruz memuru muhakemat kanunu karşımıza çıkıyor. Bakanlık- Meclis- genel Müdürlük derken her tarafa müracaat ettik fakat bir sonuç alamadık. Devlet bu zihniyetle idare edildikten sonra Başkanlık Sistemi getirseniz ne yazar? Öncelikle görevini yapan olgun kimseleri kamuya hizmet veren devlete ait masalarda oturtmayı bir becerelim sistemimiz düzelsin daha iyisini arama gibi bir düşüncemiz neden olmasın? Fakat bu devlet mantığıyla bir yere varmamız çok zor.
3)Medeni ALPKAYA: İlginçtir seçim önceleri moda gibi Başkanlık Sistemi gündeme geliyor. Ortada bir sistem arayışıdır tutturmuş gidiyor ve halk bir türlü bir türlü huzur bulamadı. Devlet eski dayanan devlet geleneğini elden bırakmak istemiyor, ne çare ki eski gömlek yeni bedene dar geliyor. Türkiye siyasetinde demokrasi sorunu yaşanıyor. Başkanlık Sisteminin Kürt sorununa nasıl bir çözüm getireceğini bilmiyoruz. Kürt açılımı-Demokratik açılım-Milli Birlik derken neredeyse süreç kapamak isteniyor. Bölgesel yönetimin geliştirilmesi lazım, bu idari şemsiyede Kürtlere özerklik vermek gerekir. Şu haliyle Başkanlık Sistemi tartışmaları gereksiz bence; yüzlercesi üniversite öğrencisi olmak özere binlerce kişinin tutuklanması 8 vekilin ve birçok belediye başkanlarının tutuklu olduğu bir durumda bir nevi eskiye nazaran daha çok düşünce hapis olmuş durumdayken.
4)Burhan ZOROĞLU: Başkanlık sistemi ne getirir ne götürür doğrusu tam bilemediğim için o konuda ciddi bir katkım olmayacak. Ancak ABD’de eyalet valileri seçimle geliyor acaba Türkiye’de de böyle bir uygulamaya imkan verilecek mi? Anadille eğitim hakkı verilecek mi? Yani var olan bu soruna nasıl bir katkısı olacak? Bence en önemlisi budur. Yoksa zihniyet değişmezse Başkanlık Sistemini getirsek de havadır. Ayrıca Vekillerimizden istirhamın Mecliste sesimiz soluğumuz olsunlar ve bu ifadeler burada kalmasın. Sebahat Tuncel cezaevindeydi vekil seçilir seçilmez serbest bırakılı fakat Hatip Dicle neden alıkoyuldu anlamakta güçlük çekiyorum. Haberlere göre Haberal üç yılda sadece bir sefer mahkemenin önüne çıkmıştır. Bu yargı usulü ne derece doğrudur? Ayrıca binlerce Kürt siyasetçi, 5 Kürt vekil ve yüzlerce üniversite öğrencisi ceza evinde yatıyor ve ne acıdır ki cenazeler Anadolu’ya gelmeye devam ediyor. Aslında bir an önce buna bir çare, bir çözüm bulmak lazım. Bu konuda AK Parti ve BDP’nin işbirliğine gitmesi gerektiğine inanıyorum.(KÜTÇEDEN ÇEVRİ YAPILMIŞTIR)
5)Cevdet YOKUŞ: AK Parti ve BDP vekillerini bir arada görmek beni ziyadesiyle mutlu etti hep deniliyordu bir araya gelemezler demek ki gelinebiliyormuş. Bizim sorunumuz siyaset sorunudur siyaset bir türlü Türkiye’ye hâkim olamıyordu son yıllarda taşlar yavaş yavaş yerine oturuyor. Başkanlık sisteminde Devlet başkanı devlete daha rahat hüküm edebiliyor. Devletin işlemesini engelleyen kadim bürokrasidir. Bir gün bir olaya şahit oldum o zaman Hüseyin Avni Mutlu Diyarbakır Valisiydi bir daire müdürüne şunu söyledi: Müdür Bey devlet bu parayı harcayasın diye kuruma göndermiş, tembellik yapıp yılsonunda tenkis edesin diye gelmemiş. Ben bir ara iki yıllığına İl İzci Kurulu Başkanlığına seçildim baktım ki bana bir şef odası verildi ve ben bir memur muamelesi görüyorum çalışıp kısa zamanda Başkanlık için bir yer ayarladım ve bürokratik de alarak akşam vakti bir eğlence havası içinde yaptım katılım yüksek olduğu gibi katılımcılar da etkinlikten keyif aldılar. Küçük bir Başkanlık avantajı yani seçin daima atamadan daha iyidir. Halk neden valisini seçmesi? kim neden buna engel oluyor? Bu hakkı nereden kendinde buluyor? Milliyetçilik dünyanın başına bela olmuş halkçılığı ön plana çıkarmak lazım. “Benim gibi giyinmedin, öyleyse benden katkı bekleme” gibi yanlış zihniyet devri geçmiştir. Başkanlık Sistemini bir bütün olarak ele almak lazım diye düşünüyorum.
6)Ahmet AY: Malumunuz başkanlık sistemi ABD de önemli savaşlardan sonra ortaya çıktı.ABD’nin yanı sıra Fransa’da ve üçüncü dünya ülkelerinde kimisi krallık kimisi padişahlıkla yönetiliyor.Türkiye’de on yılda bir düdüklü ve paletli darbelerle kesintiye uğrayan demokratik yönetim tarzı bugün itibarı ile hangi sistemi getirirseniz getirin artık tek adam dönemi kapanmıştır.Sistemin başına en katı generali bile getirseniz yine keyfine göre devleti idare edemez.Türkiye’ de diktatörlük dönemi kapanmıştır.Dolayısı ile şu anda işletilemez duruma genel parlamenter sistem yerine başkanlık ya da yarı başkanlık sistemi daha faydalı gözüküyor.Eyalet federal yapı veya özerk bölgelerde seçilmiş belediye başkanları aynı zamanda valilerin rolünü de üstlendiğini düşünsenize.Başkanlık sisteminin bir avantajı da azledilme  gibi bir durumu söz konusu olmadığı için ehil insanlardan seçilmiş kabinesiyle daha rahat ve yararlı bir şekilde çalışır kanaatindeyim.
7)Kenan AKSU : Birkaç yıl ara ile önümüze bir yemek sunuyorlar ben de diyorum ki bu yemeğin tadı tuzu yok, bu yemek kokmuş, yani sistemden bahsediyorum. Demokrasisi olgunlaşmamış bir ülkede başkanlık sisteminin tartışılmasını doğru bulmuyorum.Ayrıca  başkanlık sisteminde muhalefetin rolü nedir? Baksanıza TBMM bir cazibe merkezi gibi günde on onbeş bin kişi ziyaret ediyor. Yürütme yasama yargı iç içe girmiş Bir seçim sistemini bile düzeltmezken başkanlık sistemini getirip neye  çare bulacağız.Başkanlık sistemi için bir alt yapı hazırlığını yapmak gerektiğine inanıyorum.Örneğin, daha önce okumuş insanların sayısı az olduğu için kaymakamlar valiler dışarıdan atanıyordu. Şimdi topumda tahsil düzeyi yükseldi neden valiler aynı ilden seçilmesin?
8) Nilgün YILDIRIM : Beyler , şu anda başörtüsü zulmünden dolayı bayanlar hayatın içinde rahat yaşamakta zorlanıyorlar.KCK adı altında içeriğini bilmediğimiz halde binlerce tutuklu var ve tutuklamalar devam ediyor.Demokratik bir düzende bu olup bitenler yaşanabilir mi acaba? Başkanlık sistemi tartışmalarını bırak şuanda dolaylı bir felaket yaşanıyor.Eğer parlamenter sistemin imkanlarını kullandığımız halde sorunlarımız çözümsüz kalsaydı başka başka sistem arayışına girmemiz doğru olurdu.Fakat mevcut sistemin daha argümanlarını kullanamıyoruz.Bu münasebetle insana bakış açımız değişmede mevcut zihniyetimiz bir tedaviden geçmeden başkanlık sistemi tartışmaları bize lüks geliyor diye düşünüyorum.
9)Mevlüt YILDIZ:Başkanlık Sisteminden önce yeni anayasa süreci çok önemli, bu savaşa bir son vermek lazım  artık ne gerilla ne asker ölsün, cenazelerin gelmesini istemiyoruz. Bir zamanlar akşam vaktiyle insanlar evlerine çekilmek durumunda bırakılırken bu gün saat 11’lere kadar davatandaş çarşı pazarda kol kola gezebiliyor. Bir çok açıdan olumlu gelişmeler oldu ama daha da iyisini istiyoruz. Bu şehrin bir sivil hava alanı yok, düzenli bir çevre yolu yok, Ayrıca AK Parti ve BDP vekillerini bir arada görmekten keyif aldım umarım birliktelikleri devam eder.
10)Eyüphan KAYA:Gönül isterdi ki bir ilde parti il başkanları da bir araya gelebilseydi Ankara’da bir TkMM toplantısı yaptık ben MHP Vekiline sordum bu dört partinin ortak değerleri yok mu? Arada bir basına bir hoş görü fotoğrafını basına veremez misiniz? Diye dedi ki bir ara hayvan hakları konusunda bir araya  gelmiştik, keşke insan hakları konusunda da bir araya gelebilselerdi.Bizim yetiştirdiğimiz insan profili zayıftır toplumu yetiştirmek lazım Ben bir ara Mazlum Der Eğitim komisyonu başkanlığına seçildim dedim ki bana müsaade edin ben 17 ilçenin muhtarlarına insan hakları seminerini ver  ip kendilerine Muhtarın elkitabı adında bir kitapçık vereyim nedir bu muhtarlık acaba? Maalesef uygun görülmedi yani sivil toplun da küçük işlerle uğraşıyor orada burada basın açıklaması yapıyor vs. Eğer biz muhtar yetiştirebilseydik eminim bu memlekette çok şey değişirdi. Geçende bir vatandaşımız kapkaça maruz kalıyor, savcılığa müracaat ediyor gaspa uğradım diye Cumhuriyet savcısı diyor ki; Ya böyle şeylerle mi  uğraşacağız, devletin daha mühim işleri var. Şimdi sormak lazım devletin vatandaşın hakkını hukukunu korumaktan daha önemli ne işi olabilir.İşte görüyorsunuz bu güya bir savcı bu insan profiliyle nereye varılabilir? Başkanlık sistemi çok geniş detaylı bir şekilde üzerinde duramam ama iki şeyi çok hoşuma gidiyor birincisi Parlamenter daha özgürdür, ikincisi de vekil bakan olamadığı için bir beklentisi yok işine bakıyor.
11)Fırat Ferhat SÖYLER:Yönetim kalitesini arttırmak için öncelikle; Kemalist oligarşisi, Bürokrasi oligarşisi, Statükocu oligarşiyi yıkmak lazım. Ayrıca “Bilgeler Meclisi” adıyla bir danışma meclis kurmak gerekir diye düşünüyorum.
12) Nursel AYDOĞAN: Çalışmalarınıza katılmamamızın nedeni vekil sayımızın az oluşu ve gündemimizin yoğun olmasından kaynaklanıyor yoksa ben TkMM’nin çalışmalarını çok önemsiyorum. Zar zor 36 vekil çıkardık 5’i ceza evinde 1’i de gasp edildi. Acaba Parlamenter sistem  hangi ihtiyacımıza cevap vermiyor ki Başkanlık sistemiyle rahat edeceğiz. Başkanlık sistemi Kürt sorunun çözümüne nasıl bir katkı yapacak? Eksileri artılarını dile getirelim ki ona göre bir değerlendirme yapalım Başkanlık sisteminde iki partili bir yapı var, halbuki şu anda Türkiye’de  çok partili bir yapı var, herkes düşüncelerini bir vesileyle dile getiriyor.Ama seçim barajı gibi %10’luk kaba bir engel konulmuş, seç seçilebilirsen. Bence Başbakan, Köşke çıkarsam  AKP erir dağılır endişesini taşıyor, ANAP tecrübesi ortada, DYP’nin durumu hakeza. Demokratik özerklik diye bir yerel yönetim tarzı üzerinden tartışmamıza müsaade edilmiyor ama, öyleyse ikisini de tartışalım. 90 yıl öncesinden Kürtler için özerklik dile getirilmiş ve bu günkü sorunlara dikkat çekilmiştir. Bizde demokratik kültür gerçekleşmemiş ben plan ve bütçe komisyonundayım daha muhalefetin bir önerisinin dikkate alındığını görmedim. Her türlü tartışma serbest ama iktidar bildiğini okuyor dolayısıyla muhalefet demokratik düzenin figüranları olarak kalıyor. Türkiye’de 20 milyon Kürt yaşıyor, dilleriyle kültürleriyle hele varlıkları anayasal düzeyde kabul edilsin, yerel yönetimler yasası düzenlensin, şu var olan kavga bir son bulsun, o zaman sistem arayışına girebiliriz, daha iyi yönetilebilmek adına. Bir yandan devlet operasyonlara devam ettikçe diğer yandan PKK saldırıları varken Türkiye rahat edemez.
13)Galip ENSARİOĞLU:Başkanlık Sistemini iyi tartışmak gerekir.Ancak bilmeden konuşmak da doğru değildir. Kürdi-Der temsilcisi güzel bir ifade kullandı dedi ki ben bu sistemi iyi bilmem dolayısıyla içeriğini ele alamam ancak başta Kürt sorunu olmak üzere bu günkü sorunlarımıza çare olacaksa neden olasım gayet yerinde bir yaklaşım. Arkadaşlar mevcut sistemde yasama yürütme yargı iç içe girmiş durumdadır.Şu anada Cumhurbaşkanı devletin işleyişini kolaylaştırırken, hatırlayalım bundan önceki Cumhurbaşkanı da  yasaların çoğunu reddediyordu. Doğrudur Başkanlık Sistemini Recep Tayyip Erdoğan gündeme getirdi valla kusur bakmayın Demokratik Özerkliği de Abdullah Öcalan gündeme getirdi, öyleyse kimin gündeme  getirdiğine bakılmaksızın tartışmak lazım. Şu andaki parlamento tam verimle işlemiyor.Vekiller yasaları okumadan onaylıyorlar Hükümeti de sorgulayamıyorlar; zaten en önemli işlevi yasama ve denetimdir ikisini de ağır aksak yapıyor,daha çok tayinle, ihaleyle vatandaşın suğra (basit)  işleriyle vekil zaman öldürüyor.Kanaatim o ki bu tarz birilerinin hoşuna gidiyor. Böyle bir meclis nasıl verimli olabilir?  Aktif parlamentolarda vatandaş meclise gitmez olsa olsa  STK’lar bir yasayla ilgili alakadar komisyonlarla işbirliği yapmak için meclise gelirler. Az önce ifade edildiği gibi günde ortalama 15 bin kişi meclisi idare ediyorsa bu meclis nasıl işine gücüne bakabilir.Başkanlık Sistemi bir çok soruna çare olabileceği gibi buna da bir çözüm olabilir. Parlamento’da muhalefetin görüşleri dikkate alınmıyormuş doğrudur, ama aynı durum BDP’nin belediyelerinde de vardır.Nasıl olsa encümen çoğunluğu BDP’de, muhalefete sadece konuşmak düşer. Kısacası bu sistemin bir çok eksiği var Başkanlık Sistemi Başbakan gündeme getirdi diye yabana atmamak lazım diye düşünüyorum.Devletin işleyişine ciddi bir katkı yapacağına da inanıyorum.Bu sistemin ağır aksak yönleriyle bir bir uğraşmaktansa sistemi bir bütün olarak daha işlevli bir sistem olan Başkanlık Sistemiyle değiştirmek daha kolay olacak galiba. Baksanıza 12 Eylül anayasası 14 kere değiştirildi yine olmuyor tek çare yani anayasa olarak görünüyor, sistem de öyledir. Hasılı kelam ben Başkanlık Sisteminin daha yararlı olacağı kanaatini taşıyorum.
14)Recep ÇELİK:Saygıdeğer katılımcılar öncelikle Eyüphan Hocamın böyle bir çalışmayı Diyarbakır’da organize edip aktif hale getirdiği için huzurunuzda kendisine teşekkür ediyorum. Katılımcılar  konuya endeksli kayda değer fikirler ifade ettiler.Hemen hemen her konuşmacı vekillerimiz de dahil politik yaklaşımları bir kenara bırakarak faydalı fikirler dile getirdiler. Demokratik sürecimizin olgunlaşmadığı dile getirildi, Parlamenter sistemde yapılabilecek bir şeylerin olabildiği halde yapılmaması endişe uyandırıyor denildi, Başkanlık Sisteminde sorunlarımızın daha  rahat çözülebileceği  iddia edildi. Aslında bunların hepsinde doğruluk payı var.Ancak bir bütün olarak ele alındığında uzun erimli düşünüldüğünde Başkanlık Sistemi hayata daha elverişli olduğu kanaatindeyim. Katıldığınız için hepinize teşekkür ederim.Böyle yoğun gündemli bir günde bile DkMM toplantısının 21 kişiyle yapılması bu meclisin kabullenmiş duruma geldiğine işarettir.Umarım yeni sezonda daha güzel çalışmalara ev sahipliği yapar.
 
DEĞERLENDİRME
İLETİŞİM
SİVİL TOPLUM İLE
200 Sivil Toplum kuruluşuna e-mail gönderildi, 10 tanesi ziyaret edildi, 18 tanesi telefonla arandı Kahvaltılı bir basın açıklamasıyla DkMM  sürecini değerlendirmenin yanı sıra ilgililere toplantının günü hatırlatıldı ve toplantı saatinin öne alındığı belirtildi.
MİLLETVEKİLLERİ İLE
e-mail gönderildi yedi Milletvekiline de telefonla ulaşıldı,AK parti ve BDP ve HAK-PAR İl başkanlıklarına gidildi, CHP İl Başkanlığı ziyaret edildi, telefonla arandı
MEDYA İLE
Üç yerel televizyon(Kanal 21,Can Tv.,Gün Tv.) ziyaret edildi, Haber Diyarbakır internet gazetesi Diyarbakır Haber gazetesi, Özgür Haber gazetesi , Gazete Diyarbakır ve yeni yurt gazetesi davet edildi.
SONUÇLAR
TkMM  Genel konuya ilişkin video gösterildi, genel konu, ele alındı.
DEĞERLENDİREN KİŞİ
Diyarbakır kMM Girişimcisi: Eyüphan KAYA