Yer: Kocasinan Belediyesi Meclis Salonu
Tarih: 01.04.2017
KATILIMCILAR
DERNEK,VAKIF VE GİRİŞİMLER
1. Salih DEMİRAYAK (FAKİR VE MUHTAÇLARA YARDIM DERNEĞİ)
2. Ahmet METİN (GENÇLİK SPOR)
3. Alaeddin TÜRKMEN (SİVİL YAŞAM DERNEĞİ)
4. İbrahim Mustafa AKDOĞAN (TÜRK KIZILAYI)
5. Mehmet Esat YAKUT (MAZLUMDER)
6. Mehmet EMİN ŞEKER (HİMAYEDER)
7. Sena ÖZDEMİR (GİMDES)
8. Ahmet TAŞ (KAYSERİ GÖNÜLLÜ KURULUŞLAR PLATFORMU)
9. Gizem BALCI (SİYAMDER)
10. Sena ÖZDEMİR (GİMDES)
11. Hüseyin TÜRKMEN (AKİF DER)
12. Merve AKBULUT (KAYSERİ BAROSU)
SENDİKALAR
1. Murat KUZKALE (TOÇ BİR SEN)
2. Mehmet Mücahit YILDIZ (GENÇ MEMURSEN)
3. Uğur MEMİŞ (EMEKLİ MEMURSEN)
4. Bahri GÖÇMEN (BÜRO MEMURSEN)
5. Harun GÖZTAŞ (EĞİTİM BİR SEN)
6. Murat Bİ (EĞİTİM BİR SEN 2 NOLU ŞUBE)
7. Battal Gazi ÇAKIR (BAYINDIR MEMURSEN)
GÖZLEMCİLER
1. Osman TÜRKAY (Hollanda)
KURUMLAR
1. Mehmet ÖCAL (DSİ Bölge Müdürlüğü)
2. İbrahim ÜNAL (Tarım Müdürlüğü)
3. Şengül KEÇE (Defterdarlık Müdürlüğü)
4. Ömer BİNEKÇİ (Milli Eğitim Müdürlüğü Öğretmen)
MEDYA
1. İhlas Haber Ajansı
2. TV Kayseri
ÖZEL KONUKLAR
1. Av. İsmail EMRAH KARAYEL (Kayseri Milletvekili)
Çeşitli sivil kuruluşlardan ve gözlemcilerden toplam 45 izleyici katıldı.
MODERATÖR: Adnan EVSEN
Kayseri küçük Millet Meclisi Nisan ayı buluşmasında "ANAYASA DEĞİŞİKLİĞİ-3 konusunu görüşmek üzere özel konuğu Av İsmail EMRAH KAREYEL in da katılımı ile Nisan ayı buluşması gerçekleştirilmiştir.
01 Nisan 2017 tarihinde Cumartesi günü Kocasinan Belediyesi Meclis salonunda yapılan toplantıya birçok sivil toplum kuruluşuna ait temsilciler, gözlemciler, kamu kurumu, medya ve üniversite öğrencileri katıldı.
"ANAYASA DEĞİŞİKLİĞİ-3"
Özel Konuk Av. İsmail EMRAH KAREYEL (Kayseri Milletveili)
Bize ayrılan süre içerisinde anayasanın değişiklik teklifi oluşturulan maddeleri hakkında görüş beyan etmek istiyorum. Önceki yıllarda dört yılda bir yapılan hükümet seçimleri bu değişiklik ile birlikte beş yıla çıkarılıyor. Bu seçimler TBMM seçimleri ile birlikte yapılacaktır. TBMM görev ve yetkileri olarak genel olarak kanun koymak ve kaldırmak, bütçe ve kesin hesaplarını görüşmek ve kabul etmek, para basılmasına ve savaş ilanına karar vermek, Uluslararası anlaşmaların onaylanmasını uygun bulmak olarak özetlenebilir. Burada anayasadan bakanlar kurulu ile çıkartılan kısım var. Bakanlar kurulunu denetlemek kısmı anayasadan çıkartılıyor. Burada TBMM içinden çıkabilecek bir bakanlar kurulu olmayacaktır. Ancak Cumhurbaşkanı herhangi bir milletvekilini bakan olarak atayabilir. Bu durumda ilgili kişinin milletvekilliği düşmüş olur. Şu andaki anayasal düzenlemeye göre TBMM nin hükümeti denetleyen ve bilgi edinme yollarını beş adettir. Meclis araştırması, Meclis soruşturması, genel görüşme, soru önergesi ve gensoru olarak özetlenebilir. Bunların içinden gensoru çıkartılarak Meclis soruşturması yazılı soru önergesi şeklinde değiştiriliyor. Oylanacak değişikliklerden bir tanesi de Cumhurbaşkanının partisi ile ilişkisi kesilir yerine devam eder şeklinde değiştirilecektir. Görev süresi beş yıl ve iki defa seçilebilir. Geçerli oyların % 50 nin üstünde oy alması gerekiyor. İki turlu bir seçim yapılabilecektir. Cumhurbaşkanı seçilebilmek için 40 yaşını doldurmuş olmak ve üniversite mezunu olmak gerekiyor. Yüz kızartıcı bir suçun olmaması gerekiyor. Aday olabilmek için birlikte veya ayrı ayrı en az % 5 oy alan partilen aday göstermesi veya en az 100 bin vatandaş tarafından aday gösterilmesi gerekiyor. Eğer tek aday Cumhurbaşkanlığına aday olarak gösterilirse referandum şeklinde seçim yapılması gerekecektir. Yine burada da % 50 den fazla oy alması gerekiyor. Cumhurbaşkanlığı kararnamesi çıkartılması, bakanların ve yardımcıların atanması ve görevden alınması yapılan değişikliklerin arasındadır. Şu anda bile Cumhurbaşkanı bakanları ve üst düzey bürokratları değiştirme yetkisine başbakanın teklifi ile sahiptir. Cumhurbaşkanı artık sorumsuz olmaktan çıkıyor ve sorumlu cumhurbaşkanı olacaktır. Cumhurbaşkanı kanun ile düzenlenen konular hakkında kararname çıkartamaz. Temel hak ve ödevler hakkında kararname çıkartamaz. Kişi hak ve ödevleri, siyasal hak ve ödevler hakkında kararname çıkartamaz. Çıkartılan kararnameler diğer kanunlar ile çelişecek olursa kanunlar geçerli olacaktır. Cumhurbaşkanı tarafından çıkartılan bir kararname hakkında daha sonra kanuni bir düzenleme çıkartılması halinde kanun geçerli olacaktır. Cumhurbaşkanı şu anda vatana ihanet konusunda yargılanabilir. Bunun da kanun karşılığı yoktur. Şu andaki düzenlemeye göre sorumsuz bir Cumhurbaşkanı mevcuttur. Yapılan değişiklik ile Cumhurbaşkanının bir suç işlediği iddiası ile Mecliste salt çoğunluk ile soruşturma açılması istenebilir. Hakkında soruşturma açılan Cumhurbaşkanı seçim kararı alamaz. Cumhurbaşkanı makamı herhangi bir sebeple boşalması durumunda yardımcısı ülkeyi 45 gün süre içinde seçime götürecektir. Yapılan değişiklik ile Cumhurbaşkanı Meclisi seçimlere götürebilir. Meclisi fesh edemez. Yeni düzenleme ile Meclisin 3/5 çoğunluğu ile seçimler yenilenebiliyor. Bu koşullarda TBMM ile Cumhurbaşkanlığı seçimleri aynı gün birlikte yapılacaktır. Yeni düzenleme ile sıkıyönetim kaldırılıyor. Yerine OHAL uygulaması getiriliyor. Cumhurbaşkanı tarafından ilan edilen OHAL TBMM tarafından uzatılabilir, kısaltılabilir, iptal edilebilir onaylanabilir. Askeri yargı kaldırılıyor. HSK yeniden oluşturuluyor. Toplam 13 üyeden oluşuyor. Bunların 4 tanesini Cumhurbaşkanı, 7 tanesini Meclis atayacaktır. Adalet bakanı ve müsteşarı doğal üye olarak bulunuyor.
Ahmet TAŞ (KAYSERİ GÖNÜLLÜ KURULUŞLAR PLATFORMU): Özellikle 2008 ve 2009 yıllarında anayasa değişikliği konusunda sivil toplum kuruluşlarının tekliflerini hükümete bildirmiştik. Bu önerilerden ne kadar faydalanıldı bilemiyorum. Ancak faydalı olduğu kanaatindeyim. Anayasa ile ilgili çalışmalar sadece Cumhuriyet döneminde değil Osmanlı döneminde de yapılmıştır. Senedi İttifak tan, Islahat Fermanı, Birinci ve İkinci Meşruiyetler, 1921 ve 1924 Anayasası, 1961 ve 1982 Anayasası yapılmıştır. Demek ki 1982 Anayasası da dar geliyor ki çağın şartlarına uygun yeni bir anayasa taslağı hazırlandı ve önümüze kondu. Bu değişikliği 16 Nisanda oylayacağız. İlk defa sivil bir anayasa değişikliği olduğu için önemli buluyorum. Bu değişiklik bizim onayımıza sunulduğu için daha da önemlidir. Milletin kafasında hala karşılığını bulmamış sorular var. Eğer milletin istemediği birisi Cumhurbaşkanı olabilir mi? Veya 18 yaş uygulaması ile milletvekillerinin veya ağababaların çocukları için hazırlandı diye eleştiriler var. Milletvekilli sayısı 300 olsa ne olur 500 olsa ne olur şeklinde eleştiriler var. Özellikle şunu tavsiye ediyorum. Anayasa referandumu ile evet veya hayır şeklinde tercihte bulunmak anayasal bir görevimizdir. Evet kullanan da hayır kullanan da bu ülkenin insanları olup, vatandaşlık görevlerini yerine getirenlerdir. Tercihini evetten veya hayırdan yana kullanmak vatanda ihanet ile eşleştirilemez. Bu hak kullanırken karşılığı olmayan ithamlar ile itham edilmemesi gerekir. Buna çok dikkat etmemiz gerekir.
Hüseyin TÜRKMEN (AKİF DER): Bir süre il dışında bulundum. Hem evet diyen mekanları, hem de evet diyen mekanları ziyaret ettim. Çok da doküman topladım. Bunun bizim ülkemizin bir zenginliği olduğunu düşünüyorum. Bunları yaparken bir gerginliğine meydan vermemek gerekiyor. İlk zamanlarda böyle bir gerginlik oldu ancak daha sonra ortam yumuşatıldı. Bu işleri yaparken maslahata uygun olarak yapmak gerekiyor. Muhalefetin yapmış olduğu eleştirileri topladım ve terazide bu ülkenin milli ve manevi değerlerine göre tartmaya çalıştım. Yapmış olduğum değerlendirmeye göre muhalefetin çok geçerli mazeretlerinin ve argümanlarının olduğunu düşünmüyorum. Bunu tarafgirlik anlamında değil objektif bir şekilde söylüyorum. İstişare etmemiz gerekiyor. Bu istişareyi ehli ile yapmamız gerekiyor. Keşke 18 madde değil de tüm anayasa bu ülkenin tarihi ve milli dokusuna göre, Türk ve Müslüman dünyasının önünü açacak kıyamete kadar devam edecek bir anayasa değişikliği yapmamız gerekiyor. Şunu özellikle sayın vekilimize iletmek istiyorum. Bu ülkede adli mercilerde yapılan yargılamalar oldukça fazla gecikiyor. Adalet gecikmez tez verilmeli şeklindeki anlayışından dolayı davaların ivedilikle sonuçlandırılması gerekiyor. Bununla ilgili olarak keşke bir kanuni düzenlemem de yapılsa istiyorum.
Murat KUZKALE (TOÇ BİR SEN): Kamuoyunda yapılan kampanyalarda evet tarafını yürütenlerin daha ziyade kanun maddeleri üzerindeki değişiklikten hareket ettikleri, hayır kampanyasını yürütenlerin ise daha çok algı yönetiminden hareket ettiklerini görüyorum. Hem sosyal medya hem de diğer tanıtım kampanyalarında Cumhurbaşkanı Meclisi fesh edecek, bütün yargıyı kendisi atayacak, bunun bir sistem değil rejim değişikliği olduğunu algı yönetimi şeklinde yürütmektedirler. Ancak bunların tamamını vatandaşlarımız görüyor. İletişim araçları oldukça güçlü. Yalancının mumu yatsıya kadar yanacaktır. Maddelerin içeriklerini vatandaşlar tek tek incelemiyorlar. Bunlar STK lara ve siz TBMM üyelerine düşüyor. Askeri yargının kaldırılmasını biliyoruz. Şu anda Cumhurbaşkanının onayı olmadan il müdürü dahi atanamıyor. Şu anda iki başlılık yaşanmıyorsa bu özel bir durumdur. Ancak bu her zaman böyle olacak anlamı taşımıyor.
Gizem BALCI (SİYAMDER) : Şu anda 22 yaşındayım ve 18 yaş uygulamasını doğru buluyorum. Eğer benim elime seçme konulu bir pusula veriliyorsa seçilme pusulası da verilmelidir. Birçok genç meclislerinde görev aldım. Hala da devam ediyor. Hatta hem 18 yaş uygulamasında hem de kadın kontenjanlarının da oluşturulmasını bekliyorum. Şu anda TBMM genç oranı oldukça az. Genç beyinlerin meclise girmesi gerekiyor. Farklı ve genç beyinlerin Mecliste yer alması gerekiyor.
Merve AKBULUT (KAYSERİ BAROSU): Bu anaysa değişiklik paketini okuduğumda en çok sevindiğim şey gensoru önergesinin kaldırılması oldu. Yaşım küçüktü. Bir gün haberleri dinliyordum. Sayın Deniz Baykal destek verdiği bir hükümet ile ilgili demeç veriyordu ve demeç şu şekildeydi. “…..yani bilemiyoruz, bu süreç bu şekilde devam edemez….” Sonrasında gün içinde borsa yerle bir olmuştu. Arkasından borsada bazı senetlerin alış satışı yapılmasından sonra aynı kişi “…..tatbikî destek vereceğiz, bu süreç bu şekilde devam edecek istikrar istiyoruz …” şeklinde gün içinde iki farklı açıklama. Sadece bundan dolayı gensorunun kaldırılmasını önemli buluyorum. TBMM de oldukça yetenekli vekillerimiz var. Günlerini konuşmak üzerine geçirmemesi gerekir. HSYK dan Y harfinin kaldırılmasını da uygun buluyorum. 18 Madde yeterli olmaz keşke daha fazla değişiklik olsa idi.
Murat Bİ (EĞİTİM BİR SEN 2 NOLU ŞUBE): Anayasa değişikliği konusunda uzun süredir gündemde olmasına rağmen bugün hala yeteri kadar halk tarafından özümsenmiş durumda değil. Bu konuda yeteri kadar çalışma yapılamadı. Getirilen anayasa değişikliği konusu millete yeteri kadar anlatılamadı. Her bir maddeyi tek tek bilen az sayıda insanımız mevcuttur. Daha çok bilgilendirme yapılması gerekmektedir.
Salih DEMİRAYAK (FAKİR VE MUHTAÇLARA YARDIM DERNEĞİ): Cumhurbaşkanı yardımcıları seçilmediğine göre, ülke yönetiminde görev almalarını doğru bulmuyorum. Üstelik bu kişi ülkeyi seçime bile götürme yetkisi var. Bu konunun yeniden değerlendirilmesini istiyorum.
Sena ÖZDEMİR (GİMDES): Yasama ve yargının ayrı olmasının doğru olduğunu düşünüyorum. Ancak yasama ve yürütmenin ayrı ayrı olması acaba siyasi bir kilitlenmeye sebep olur mu bu konuda endişelerim mevcuttur. Muhakkak surette herkesin aynı düşüncede olması gerekmiyor ancak herkes kendi görevini yaparken siyasi bir kilitlenmeye yol açacak uygulamalardan vaz geçmeleri gerekir. Yaslar çıkartılırken acaba hükümeti kilitlemek amaçlı olarak çıkartılır mı bu konuda şüphelerim var. Seçim sistemleri değişmeden 600 milletvekili seçilmesi nasıl bir sonuç doğurur bunun da daha açık hale getirilmesi gerekir. Temsilde adaleti sağlamamız gerekiyor. Seçim sistemi ve baraj oranlarını değiştirmemiz gerekiyor.
Mehmet Mücahit YILDIZ (GENÇ MEMURSEN): Özellikle yargı da yapılan değişiklikleri önemsiyorum. Yapılacak 4 atamayı Cumhurbaşkanı, iki üye doğal olarak bulunuyor, diğer yedi üyenin de Meclis tarafından seçilmesi oluşacaktır. Bu atamalar yapıldıktan sonra aritmetik açıdan yürütmenin başını avantajlı duruma düşebilecektir. Bu durumu keşke daha fazla tartışsak diye düşünüyorum.
Alaeddin TÜRKMEN (SİVİL YAŞAM DERNEĞİ): Seçilme hakkının 18 yaş olarak değerlendirilmesi konusunda oldukça fazla memnun oldum. 2015 Yılında 81 ilde Ulusal Gençlik Parlamentosu adıyla kampanyalar düzenledik. Bu kampanya neticesinde seçme yaşını 25 den 18 yaşına indirildi. Bu kampanyadan sonra yen bir kampanya ile seçilme yaşının 18 e indirilmesini başlattık. Başarılı olduğumuzu düşünüyorum. Dünyanın ve Avrupa ülkelerinin çoğunda seçme ve seçilme yağı 18 olarak yasalaşırken bizde daha henüz konuşulmaya başlandı. Ancak bunun pratiğe dönüşmesinde ne kadar bir kontenjan kullanılacak soru işaretleri var. Bu konuda oransal bir dengeleme yapılmasını arzu ediyorum.
Ömer BİNEKÇİ (Öğretmen): Neden Avrupa diye sormak istiyorum. Avrupa neden kaygı oluşturuyor doğrusu anlamak istiyorum. Biz 15 Temmuz sürecini yaşadıktan sonra bizle ilgilenmeye nerdeyse alakasını kesen veya kerhen destek verenlerin bizim iç siyasetimize bu kadar müdahil olmalarına bir anlam veremiyorum. Doğrusu bu iyi niyetli bir davranış değildir.
Mehmet EMİN ŞEKER (HİMAYEDER): Ben de Ömer arkadaşım gibi Avrupa ülkelerinin böyle bir davranış içinde yer almasını doğru bulmuyorum. Bugüne kadar bizi biz yönetmiyorduk. Bizi hep başkaları yönetiyordu. Bugünden sonra Türkiye’de yeni bir siyasal dalga artık yeter dedikten sonra iç işlerimize müdahale edenler şok yaşamaya başladılar.
Genel Gündem Ortak Sonuç:
1. Sivil bir anayasa değişikliği konusunda halka müracaat edilmesi oldukça önemlidir. Bu anlamda halkın tercihi ile yasalaşacak olan anayasa maddeleri daha da önem kazanmaktadır.
2. Tercihlerini EVET veya HAYIR şeklinde kullanan vatandaşların hepsi de vatandaşlık görevini yerine getirmektedir.
3. Sivil bir anayasa yapılması yönünde kampanya koşullarında her iki tarafın da argümanları mevcuttur. Algı yönetiminden daha çok bilgi yönetimine daha çok önem verilmesi gerekmektedir.
Değerlendirenler
Adnan EVSEN
Kayseri kMM Hamalı