YER: Sümerpark SHD 1 no’lu toplantı salonu
TARİH: 11.10.2014
KATILIMCILAR
DERNEK, VAKIF VE GİRİŞİMLER
1/ Muhittin Batmanlı-Dicle Fırat diyaloğu Başkanı
2/ Hüseyin Denli-Girişimci Hukukçular Der.
3/ Abdurrehim Ay-Mazlum-Der
4/ Musa Yeşiltaş-Belitanlılar kooperatifi bşk.
5/ Sedat Doğan-Azadi hareketi
MESLEK ODALARI
Yok
SENDİKALAR
Yok
KANAAT ÖNDERİ VE AKADAMİSYANLAR
1/ Hasan Yosunkaya:Eğitim yöneticisi
2/ Mahmut Şimşek:Kanaat önderi
3/ Remzi Azizoğlu-Eski belediye başkanı
KATILAN MİLLETVEKİLLERİ
1/ Galip Ensarioğlu (AK Parti Diyarbakır MV.)
BELEDİYE BAŞKANLARI
Yok
GÖZLEMCİLER
1/ Mehmet Ali Kırsaçlı-AK Parti İl başkan yrd.
2/ Fesih Bozan-Saadet Partisi İl başkanı
3/ Sevgi Çelik Moray-Hak-Par PM üyesi
4/ Vasıf Kahraman-Hak-par il başkanı
İZLEYİCİLER
1/ Abdullah Sönmez-Eğitimci
2/ Ramazan Derinel.Kameraman
3/ Sadık Elaldı
MEDYA
1/ SPEDA-TV.-İhsan Bey
MODERATÖR
Doç.Dr.Ahmet İnan
KONULAR
GENEL KONU: Orta doğuda değişen dengeler ve Türkiye’nin dış politikası
YEREL KONU: Yok
KONUŞULANLAR
Sedat Doğan: Ben bayramda Kobani’den göç eden Kürtleri ziyaret ettim. 80 yaşındaki bir nene, evladım ben şimdiye kadar İslami vecibelerimi yerine getirerek yaşadım, bunlar gelmiş sen Müslüman değilsin diyor. IŞİD diyor ki sizin malınız, canınız bizimdir.
Biz, yardım götürüyoruz, bu yardımı nereye götürüyorsun diye bizi sorguladılar. Yaralılar karşı tarafta durduruluyor, emir alınana kadar. Devletin ihmali var.
Vasıf Kahraman: Biz orta doğunun ABD tarafından programa alındığı kanaatini taşıyoruz. Bu konuda Türkiye’nin bir politikası gözükmüyor. Bir aile düşünün kendi fertlerinin sorunları çözmeden başkasının sorunlarını nasıl çözülecek.
Olaylar birbiriyle bağlantılıdır. Türkiye bir an evvel anayasal değişikliğe giderek Kürt sorunu ile alevi sorununu hal etmeli sonra belki dış müdahalelere de aktör olabilir.
Fesih Bozan: Ortadoğu’da ciddi gelişmeler oluyor. Malum BOP diye bir proje var 22 ülkenin sınırları yeniden çizilmek isteniyor. Bunun içinde Kürdistan devletinin kurulması da var. İsrail devletinin hayalleri var. Bunun için de İsrail etrafında göçlü devletin olmaması lazım. Bu hayallere göre orta doğunun neredeyse yarısı İsrail’in olacakmış. Ayrıca silah sanayisinin burada parmağı var. Geçen sene 411 milyar dolar kar etmişler silah tüccarları. Kürdistan’ın dörde bölünmesi de her fırsatta bu ülkeleri karıştırmaya fırsat veriyor. İslam kardeşliğinin içini doldurarak sorunlarımızı çözebiliriz. Suriye’de IŞİD’in yaptığı katliamları da kınıyoruz, lanetliyoruz. Daha barışçıl bir yöntemle tepkimizi gösterebiliriz. Şehrimiz, bölgemiz bir felaket yaşadı cana mala mal oldu. Bu ölümlere sebep olan gizli aktörleri de kınıyoruz.
Muhittin Batmanlı: Kürdistan söz konu oldu mu biz ABD’li oluyoruz, Şu IŞİD’in arkasında duran birilerinin duracağına da inanmıyorum. Bu eylemler kimlerin elinde belli değil, öyle bir felaket yaşandı ki beterin beteri gibi, bu proje dışarıdan tasarlanmış. Partilerimiz Ankara’da başka yerlerde bir araya geliyorlar ama Diyarbakır’da onları bir araya getiremedik
Bir felaket yaşandı, Hükümet dahil kimseden bir ses çıkmıyor, eğer biz Diyarbakır’da yaşıyorsak 10 binlerce insan bir araya gelerek ortak bir ses vermeliydik ve bu olanlara karşı bir duruş sergilemeliydik.
Remzi Azizoğlu: Anlaşılan o ki Ortadoğu’da yeni bir yapılanmaya gidiliyor. Kurulacak bir Kürdistan’ın Türkiye garantörlüğünden çok Israil’e yaklaştırmak için IŞİD’i kullanıyorlar, Kürtleri İslamiyet’ten soğutuyorlar. Yoksa Kürtlere neden saldırsınlar, Kürtler tarihleri boyunca İslam’a hizmet etmişler, ilim adamları yetiştirmişler. Ayrıca radikal Müslümanları orada bir araya getirerek onları da yok edecekler.
Barış süreci Türkleri ve Kürtleri bir araya getirmek için bir fırsattı ama Türkler her Kürdü değil, istediği Kürtleri kabul etmek istiyorlar. Hükümetin yapacağı bir yardım koridoru açmaktı. Bence yağmalamalar da çapulcuları ve bilinçli insanların işidir. Bu eyleme leke getirme adına yaptılar.
Musa Yeşiltaş: Emperyalist devletler Hür Suriye Ordusunun başarısından çekindi, eğer başarırsa cidden Suriye’ye demokrasi gelecek diye.
IŞİD vahşet tarzı bir saldırgan ve ABD’nin veledi zinasidir, herkese saldırıyor. Kobaninin derdi hepimizin derdidir. Kobani düştü mü düşmedi mi diye defalarca uykumuz kaçıyor. Televizyonu açıp haberleri izliyoruz.
Kobani eylemi olması gereken bir eylemdi ancak bu işin usulü yanlıştı, niteliksiz insanları gelişi güzel sokağa davet ederseniz sonucu nereye varacağını bilemezseniz maalesef öyle de oldu.
Birileri güya Kürtlere öncülük yapıyorlar kendileri Kürtçe bilmiyorlar. Selahattin Demirtaş bu olaylardan sonra basın açıklaması yaptı, ama ne diyeceğini bilemedi. Hepimiz şahit olduk değil mi?
Mahmut Şimşek: Yaşadığımız yer titriyorsa biz de titreriz, Kürt siyaseti popülizm ile diplomasi ayırt edemiyor. Eğer bir partinin genel başkanı sokağa çıkın dediği halde sivil itaatsizliğin oluşacağını tahmin edemiyorsa ikinci Robaski’yi bölgede yaşatmaları meydana gelmesi kaçınılmaz olur.
Türk dış politikası anti komünizm üzerine kurulmuştu ancak AK parti iktidarıyla bu bakış değişmiş ve bir neo Osmancılık ve komşularla sıfır sorun politikasına dönüştürüldü.
Kürtler silahla mücadele ettikleri halde devletleşme talebinde bulunmadılar. AK Partinin dış politikası Kürtlere yaradı ve Irak Federe Kürt devleti Türkiye üzerinden Petrolunu satmak istedi ve devlet olmadığı halde ulus olarak varlığını hissettiriyor.
PYD daha düne kadar Suriye yönetiminin yanında yer alıp bir anlamda Türkiye’ye karşı olan bir oluşuma hangi gerekçeyle Türkiye silah desteği versin bunu da düşünmek lazım. Evet Kobaniye destek vermek Kürtlerin duygusal doğal hakkı ancak bu eylemi bu hale getirmeye, can kaybına sebep yapmaya kimsenin hakkı yoktur.
Hasan Yosunkaya: Cumhurbaşkanınız Sayın Berzani’yi Diyarbakır’a davet etmesi ve Kürtçe hitap etmesi kimi dünya devletini korkuttu Kürtler ve Türkler barışıyor diye. O güne kadar IŞİD diye bir örgüt ortaya çıktı, 500-1000 arası Fransa vatandaşı IŞİD’in içinde var.
Şehrimizde bir felaket yaşandı şu anda STK temsilcileri iki taraf arasında bir iletişim bağı kurmak için mekik dokuyor. İnşallah sükunet sağlanır, bu olayların failleri de yasalar çerçevesinde aranır yakalanır ve failler cezalandırılır kanaatini taşıyorum.
Hüseyin Denli: Türkiye’nin Suriye Kürtleri için istediği güvenli bölge dünyada pek ilgi görüyor. Sanki ülkemizin dünya nezdindeki değeri düşüyor. IŞİD hala dünyada tam olarak terörist bir hareket mi değil o konuda bir netlik yok, üstelik PKK terörist gruplar arasında çıksın mı kalsın mı tartışması yapılıyor.
Bir çok olayı İsrail’e bağlıyoruz halbuki şu anda Kobani’de Kürtlere zulüm eden İsrail değil IŞİD’dir. Hem İsrail’le mücadele ederken genelde toprak kayıp etmekten korkuyoruz ama ekonomik ve siyasi açıdan İsrail’inin dünya üzerindeki etkisini kırmak için ciddi bir mücadele verdiğimiz yok.
Şehrimiz, bölgemiz açısından 90’li yıllara dönmek istemiyoruz. Sabırlı olmamız lazım ortalığı bozmada Oscar ödüllü olacak kadar profesyonel olan aktörler var dikkatli olmamız gerektiğine inanıyorum.
Sadık Eladı: Maalesef Selahattin Demirtaş ABD’den döndü tabanını sokağa çağırdı meydana gelen vahşet IŞİD’i geride bıraktı. Basın açıklamasındaki halini gördünüz, ne diyeceğini bilemedi. Adamlar ellerinden gelse 2023 itibariyle Türkiye’yi parçalamak istiyorlar.Kürtlerin bir an evvel aralarında barışması lazım.
Sevgi Çelik Moray: Bu tür olayları gereğinden fazla dış etkenlere bağlıyorum. Buradaki zulmü yapan biziz. Bu çocukları binadan atan biziz, üzerinde araba geçiren biziz, üzerine benzin döküp yakan biziz. İnsanlığımızdan utanıyoruz. Bu zulüm karşısında tarafsız kalmak namertliktir.
Arap baharları tarzı baş kaldırmalar, bazı ülkelerde demokratik gelişmeler var. Irak Kürdistan’ı bağımsızlığını oylayacaktı ki IŞİD ortaya çıktı. Bununla KADEP’e de ayar verildi, PKK/HDP’ye ayar veriliyor. Selahattin Demirtaş için sözünü geri almanın ne kadar zor olduğunu hepimiz gördük.
PKK, Hüda-Par’ı IŞİD’e yaklaştırmak istedi. Biz söylem olarak AKP’nin söylemlerini kullanmak durumunda kaldık.
Abdurrahim Ay: Bu yaşanan olaylar tasvip edilecek türden değil. Ancak bir partinin tabanını eyleme çağırması sorun olmasa gerek. Fakat HDP ve paydaşları bu eylemi kontrol etmekte yetersiz kaldılar.
Hüda-Par, üyeleri bir saldırıya uğrayabilirler diye tedbirlerini aldığı kanaatindeyim. Ancak bir saldırıda bulunma tarzında değil savunma amaçlı olduğu gözüküyor.
Düşüncelerimiz farklı da olsa bir arada yaşama yollarını aramalıyız. Farklılıklarımız can kaybına sebep olacak düzeye gelmemesi lazım. Kimin gücü neye yetiyorsa olumlu katkı yapmakla yükümlüdür. Nasıl ki zekatı herkes mal varlığı oranında verebiliyorsa. Biz de gücümüz nispetinde çalışmalıyız
Türkiyen’in Süriye politikası yanlıştı ama bir fırsat bulup Hükümete bunu anlatamadık.
Kürtler arasında bir birliktelik sağlanabilir. Kimse devletten PYD’ye silah vermesini beklemesin, ancak karşı bir tutum sergilemekten de kaçınmalıdır diye düşünüyorum.
Galip Ensarioğlu: Zengin bir açıklamada bulundu. Her silahlı örgüt terör değildir.
ABD eski usulle artık dünyaya hüküm edemiyor. Bu bilgi çağında yöneticileri ikna etse de halk kabul etmiyor, hakkını alamadığı zaman da silaha baş vuruyor. Gerektiği zaman ABD’yi İspayayı bile vurdu. Her silahlı mücadele de terörizm değildir. Eğer insanlara kendini ifade etme imkanını vermezseniz, zenginliklerini ellerinden alırsanız bu hakkına ulaşmak için bir mücadele tarzıdır.
ABD bunu görünce bu sefer Demokratik emperyalizm diye yalancı bir yönetim daha denemeye çalışıyor. Siz isteseniz yeni demokrasi deyin ya da BOP deyin. Son günlerde ortaya çıkan IŞİD ile ABD hem Malıki’yi, hem Kürtleri hem de Türkiye’yi bir nevi frenliyor, tedip ediyor. Türkiye ile Irak Kürdistan bölgesel yönetimiyle ciddi stratejik anlaşmalar imzaladı, ABD’ye rağmen.
Dikkat ederseniz Koalisyon güçleri her gün üç beş atışla IŞİD’i vuruyor her gün Kürtlerin kurtarıcı oluyor. Türkiye’ye dedi ki, bak sen de dur senin içini de karıştırırım ve karıştırdı.Türkiye Kobani Kürtlerini sahipleniyor
Türkiye eğer dünya devleti olmak istiyorsa kendi Kürtleriyle barışık olması lazım buna yeni karar vermişken, Kobani meselesi ortaya çıktı. Türkiye beklenmedik bu gelişmeye temkinli yaklaştı. Ama sahiplenmeye karar verdi.Kapılarını açarak Kobani Kürtlerine kucak açtı. Şu anda 187 bin Kürt misafir edilmiş vaziyette kimseye minnet de etmiyor. Çünkü Kobani meselesi çözüm sürecinin bir parçası olarak zaten değerlendiriyor.Ayrıca 40 adet ambülans sınırda duruyor ve yaralı PYD’lerin yaralıları Türkiye’de tedavi oluyor. Ama bu süreçte bir az setleşme oldu.
Suriye Kürtleri aralarında anlaşmak durumundadırlar
Kürtler kendi aralarında 2012 Hewler mutabakatını imzaladılar fakat PYD buna bağlı kalmadı. Ancak bu gün bunu eleştirmenin zamanı değildir. Çünkü burada şu anda bir zulüm var, bir vahşet var. Kendi vahşi yöntemlerini sosyal medyada paylaştı zulmünün reklamını yatığı için IŞİD geliyor denilence millet memleketini terk etti korkudan. Çünkü Kobani meselesi çözüm sürecinin bir parçası olarak zaten değerlendiriyor.Ayrıca 40 adet ambülans sınırda duruyor ve yaralı PYD’lerin yaralıları Türkiye’de tedavi oluyor. Ama bu süreçte bir az setleşme oldu. Çünkü Kobani meselesi çözüm sürecinin bir parçası olarak zaten değerlendiriyor. Ayrıca 40 adet ambülans sınırda duruyor ve yaralı PYD’lerin yaralıları Türkiye’de tedavi oluyor. Ama bu ara bir az setleşme oldu bazı aksaklıklar yaşandı. Berzani bütün Kürtlere sadece PYD’ye değil
Berzani diyor ki aralarındaki sorunları çözün, ben beş bin peşmerge tangımla, topumla sizin imdadınıza geleyim. Devlet nezdinde PKK terör örgütü ve devlet arasında hala karşılıklı güven tam sağlanamamış.Bu durumda Devlet nasıl PYD’ye direk yardımcı olabilir yine de şimdiye kadar 500 insan Kobaniye savaşmaya gitmiş nasıl gitmiş, giden yolunu biliyor. Sınırları yıkarak gitmenin alemi yok, gündüz güzeyle koridor açmanın ne alemi var. İsteyen her kişinin Kobani’ye gitmenin gereği var mı? Önüne gelen giderse orada ölür. Türkiye ile ABD arasında bir görüşme oldu nasıl bir sonuca varır bilemem. Bu tür anlaşmalar ancak tarih yazar. Bir örgüt silahı bırakıp siyasi mücadeleyi tercih etmişse takdir etmek lazım.
IŞİD Hüda-parı tekfir etmiş malumunuz 14 yıldır silah bırakarak Hizbüllah’tan türeme bir siyasi harekettir. Bu önemlidir, siyasetten zarar gelmez. Keşke PKK de siyasallaşmayı içine sindirseydi ben değer biçerdim. Ayrıca IŞİD Cumhurbaşkanımızı Hilafete biat etmeye davet ediyor.
Medyada bana ve oğluma iftiralar edildi Benim çocuğumu IŞİD’çi ilan ettiler, Bayramın üçüncü günü Ankara’ya evime gittim, 4.gün Viyana’ya gidecektim, Kürtçe Anadil eğitimi üzerinde bir çalışma yapılıyordu ben de içindeydim.Bu yalanı duyunca biletimi iptal etmek durumunda kaldım ve tekrar Diyarbakır’a geldim.hem benim 20 bin kişilik ailem budara ben tek başıma nereye gidebilirim ki? Bu tür yalanlar adiliktir, ahlaksızlıktır. Şerimize sahip çıkmalıyız
Diyarbakıra sahip çıkmamız lazım.Bir siyasi parti bir mevzuda tabanını eyleme davet ettiği zaman tedbirli olması temkinli olmamız lazım. HDP İsterse bir milyon tabanını bir araya getirip sesini duyurabilir.
Buradan kırk tane Kobani çıkar fakat şiddet söz konusu olunca radikal İslam kat kat silahlı insan sokağa dökebilir. Ama yazık olur, bu Kürtlerin aleyhine olur. 21. Yıl Kürtlerin yılı olacağına inanıyorum. Ama kıymetini bilmek lazım, zaman her zaman lehinize olmaya bilir.
Bundan sonra süreç şeffaf işlemelidir
Aslında çözüm süreci şeffaf yürümesi ve İmralı’yla ne görüşmüşse kamuoyuyla paylaşması lazım ve izleme komisyonları da bunu takip etmesi ve sorumluluğunu yerine getirmeyenleri deşifre etmesi lazımdır diye düşünüyorum.bunu 10 gün önce Başbakana da ilettiğim için söylüyorum.
Ahmet İnan: Son olayların doğru olmadığını herkes ifade etti. Kobani diyor, altın çalıyor, çarşı pazarı talan etti. Vahşi kapitalizm hatalarını örtemediği için yeni kapitalizm olarak sosyalizm ile ortak bir tarzda sermayeyi bir derece tabana yaymaya çalıştı. Bu sanata edebiyata bile yansıdı.
21.Yüzyıl Kürtlerin lehine olacak ancak bunu Türklüğe karşı değil bekli kazan kazan mantığına dayanarak hareket etmek lazımdır diye düşünüyorum.
Eyüphan Kaya; DkMM adına taraf olacak tarzda açıklama imkanımız yok. Ancak konumuzla ilgili olduğuna inandığım uluslar arası bir kanaati paylaşmak isterim.
2007 yılında Alman Konsolosloğu ev sahipliğinde Diyarbakır’da uluslar arası bir Kürt konferansı düzenlendi. Orada şu kanaat hasıl oldu: Kürtlerin bir devletinin olması esastır. Irak Kürtleri devlet olmalı, iran ve Suriye Kürtleri otonom tarzı bir yönetinle kendini idare etmeliler.Türkiye Kürtleri ise Tüm türkiyeye yayıldıkları için Demokratik düzen içinde hak ve özgürlüklerini vermek gerekir diye bu tespit bana mantıklı geldi. Ayrıca İdeolojik yaklaşımları bir kenara bırakmak lazım. Sosyalizm, komonizim anavatanı olan rusyada iflas etti bu ideolojik düzeni Kürtlerin başına bela etmemek gerekil diye düşünüyorum.
DEĞERLENDİRME
İLETİŞİM
SİVİL TOPLUM İLE
Yaklaşık 300 STK ya da kişilere mail gönderildi. 10-15 kişi telefonla arandı. 70 kişiye mesaj gönderildi.
MİLLETVEKİLLERİ İLE
Milletvekilleri telefonla arandı e-mail gönderildi, mesaj atıldı. Siyasi parti il başkanlıkları ziyaret edildi.
MEDYA İLE
50 medya kuruluşuna toplu mail atıldı, katılan medya:SPEDA TV. Hazır bulundu
SONUÇLAR
Genel konuya ilişkin video gösterildi.
DEĞERLENDİREN KİŞİ
Diyarbakır kMM Girişimcileri:Eyüphan Kaya-Ahmedi Elaltunkara