Yer: Vatso Toplantı Salonu
Tarih:03.04.2010
Katılımcılar:
a. Dernek, Vakıf ve Girişimler:
1- Van Umutışığı Derneği- Fırat Toprak
2- Van KAMER- Madellan Ertunç
3- Gökkuşağı Derneği- Kemal Çelen
4- Çatak-der- Cemil Tolan
5- İnsan-Der- Macit Orhan
6- VAKFİYAD- Musa Koç- Canan Işık- Haydar Haras
7- Mazlumder- Şahin Aladağ ve Fatma Demirci
8- Erciş Kadınlar Koruma ve Dayanışma Derneği- Asiye Babürhan- Emin Babürhan
9- Van Yaşam Derneği- Ferhat Şimşek
10- Saray Kadın Derneği- Hamide Yeni
11- YAKA Kadın Kooperatifi- Gülmay Gümüşhan
b. Meslek Odaları
1- Van Ticaret ve Sanayi Odası- Zahir Kandaşoğlu
2- Van Arıcılar Birliği- Halil Tandoğan
c. Sendikalar
1- Memur-sen- Fevzi Altuner
Katılan Milletvekilleri:
1- İkram Dinçer (AKP)
2- Kayhan Türkmenoğlu (AKP)
Belediye Başkanları: Katılım olmadı.
Mesaj Yollayanlar: Mesaj yollayan olmadı.
Moderatör: Zozan Özgökçe- Mali Müşavir, Van Kadın Derneği Gönüllüsü
Medya:
1- Taraf gazetesi-
2- İhlas Haber Ajansı
3- Van Times gazetesi
4- Şehrivan Gazetesi
Genel Konu “Anayasa ve Referandum” Üzerine Konuşulanlar:
1- Macit Orhan: Darbe anayasası ile ayakta duruyoruz. Buna karşı olanlar yeni anayasa ile kendi konumlarının değişeceğini düşünüyorlar. Yarsının siyasallaştığı söyleniyor yarı zaten siyasal. 367 kararı nasıl alındı? Bu taslağın olması bile önemli.
2- Ferhat Şimşek: ‘Egemenlik Kayıtsız Şartsız Milletindir’ sözünün gereği yok. Örneğin % 10 seçim barajı hala temsiliyette en önemli problem. Çünkü bu baraj aşağıya çekilirse temsiliyet oranında değişir. Yinede hükümetin değişiklik önerisini olumlu buluyorum. En azından askeri vesayetin çözülmesi olarak buluyorum. Çerkez Ethem olayını gündeme getiren Bahçeli’ ye, 26 Çerkez STK’ları açıklamayla cevap verdi. Deniz Baykal’ın Van’a geldiği gün yapılan protestolar demokratik tepkilerdir. Düne kadar halkın bölündüğünü iddia eden bir parti temsilcisi bu insanlardan oy istemeye gelebiliyor.
3- Fırat Toprak: Meclis mevcut temsiliyet oranı % 85 bu oranın daha yüksek olması gerekiyor. Onun seçim barajının düşürülmesi gerekiyor. Taslak ile ilgili şunlarda yapılsaydı diyeceğimiz noktalar vardır. Paket ideal değil, ama iyi katkılar olduğu için olumlu buluyorum. Tabii ki ideal olanı sivil Anayasanın yapılmasıdır. Bu pakette en azından darbecilerin yargılanmasını içermesi güzeldir.
4- Fevzi Altuner: 26 yıldır darbe anayasası ile yönetiliyoruz. Halen devam eden bir çift yargı problemi var. Somut örnekleri de mevcut. Muvazzaf askerlerin, işlediği suçlarla ilgili askeri mahkemelerce serbest bırakılması. Suş üstü yakalanmış askeri görevliler var.
– Sendikalarla ilgili toplu görüşme yerlerine, grev hakkının da tanınması gerekiyordu. Seçim barajının % 5’ e indirilmesi gerekirdi. Paketin toplu oylanmasını doğru buluyorum.
5- Kemal Çelen: Yapılan yasaların evrensel boyutta yapılması güzel. Osmanlı ve Cumhuriyetin ( Gökkuşağı Der) ilk dönemine baktığımızda hep bir ulusa dayalı yasaların yapıldığını görüyoruz. Bu ülkede sadece Türkler yaşamamaktadır.Yapılacak yasalarda ülkedeki tüm farklı Besimleri hesaba katmak gerek. Bu paketi az bulmakla beraber olumlu bir eylem olarak değerlendiriyorum. Toplu oylama olması gerekmektedir.
6- Cemil Tolan: Umarım bu anayasa paketi de diğer paketler gibi kursağımızda kalmaz. Tıpkı başörtüsü, demokratik açılım çalışmalarının yarın kalması gibi. AKP içerisinde Ergenekonlar var. Bundan dolayı parti içerisinde ciddi sıkıntılar var. Sayın Cemil Çiçek’ in, Başbakana vekâlet derken Genelkurmay’ a gidip gizli görüşme yapması çok ilginç.
– Bu anayasa değişikliğine Eski Cumhuriyet Başsavcısı Sabih Kanadoğlu – Ahmet Necdet Sezer karşı çıkıyorsa bu değişiklik halk için olumludur diye düşünüyorum.
7- Şahin Aladağ: Bir terslikten söz edeyim. Anayasa çalışmaları normal koşulda hak içerisinde tartışılır, daha sonra meclise gider ve yasalaşır. Ama Türkiye ‘de bu durum farklı işliyor. Halka rağmen, kendi bildiklerini yapıyorlar. 24 anayasası, 61 anayasası, 71 de yapılan kırpmalar ve 82 anayasası hep yukarıdan dayatılan, bu da bizler değerlendiriyoruz.
– Ergun Özbudun ve ekibi tarafından hazırlanan taslakta da bir anda anayasa gündemimize girdi. Onun dışında her kesim kendisiyle ilgili bir çalışma olduğunda bir şeyler yapıyor.
– Hükümetin durumunu mehtaran yürüyüşüne benzetiyorum. 2 ger 1 ileri. Bizde onların yaptıklarını değerlendiriyoruz. Halkın gündemi ciddi bir şekilde konuşmuyoruz. Bizim şuan da yaptığımız taslağı değerlendirme.
8- Emin Babürhan: Bugün yapılan kendilerinin hazırladığı taslağı önümüze sunmadı. Çoğulca katılımla değişim olmalı. Çalışma gurubumuzun, Ankara ‘da ki ilk kuruluş kokteyline katılmıştım. ( Şahin; Anayasa çalışmaları Halkla birlikte olmalı). Orda da şunu vurgulamıştır. Yapılacak çalışmalarda halktan farklı kesimlerin katkısıyla olmalıdır. Bu yapılan bir anayasa değişikliği değildir. Yinede yapılan çalışmalar olumludur. Ama halkın talepleri daha çok yansıtılmalıdır. Ben kendime soruyorum: neden hala benim dağlarda ‘ Ne Mutlu Türküm Diyene ’ yazılıdır. Ben kürdüm ne düzelmelidir.
9- Tacettin Ergioğuz: Teklifler halkın ihtiyaçlarını ve değişiklerini karşılamıyor. Geçmişte de partiler kapatıldı. Çocuklar öldürüldü. Bu paket daha çok hükümetin kendi ihtiyaçlarını karşılamaya yöneliktir. AB sürecinde adımlar atılmalı, günlük sıkıntılar giderilmeli.
10- Fatma Erdemci: Birçok şey dile getirildi. Şunu belirtebilirim ki yapılan destek çokta kapsayıcı değil. Farklı kesimlerin taleplerini ve sorunlarını düzeltmekten uzak.
Ama ‘ hep ya hiç’ olmasındansa bunu da bir olumlu adım buluyorum. 82 anayasasında bir nebzede kurtulmak olumlu. Desteklenmelidir gönül isterdi ki uzlaşı sağlansaydı.
11- Musa Koç: Vekillerimizin burada olması sevindirici, her zaman için bekliyoruz. 82 anayasasının tamamen değiştirilmesini istiyoruz. Vekillerimizin halkla iç içe olmasını ve sorunlarını çözmesini istiyoruz.
– Ergenekoncu ve darbeci anayasa mantığından kurtulmalıyız. Şehrimizde yoksulluk had safa da, yetkililerin aşağılayıcı tutumlarını düzeltmelerini istiyoruz. Bir kadın vali yardımcısına yardım müracaatında, yetkilinin aşağılayıcı tutumları çok yanlış. Vali yardımcısı Ali Bey’ in alınmasını istiyoruz. Dağlardaki sloganları kaldırmasını istiyoruz.
– 40 bin civarında fakirimiz var. Sosyal devlet anlayışına sahip devlet erki bu durumu düzeltmeli. Bölge insanlarına toplu ve düzenli bir yardım eli uzatılmalı.
12- İkram Dinçer: KMM’ nin 2. toplantısına katılıyorum. İlkinde de epey istifa de ettim. Arkadaşların hepsi aynı noktalara vurgu yapıyor. Sorunumuz tek.
– Kötünün iyisi aşamaya geliyoruz ve bu paketin bu şekilde değerlendirilmesi gerekiyor. Meclis aritmetiğinin kavranmış olduğu güzel. Daha kapsamlı ve iyi noktalara varacak bir çalışmayı hepimiz arzuluyoruz.
– Maalesef ülkemizde ciddi engeller var. Bizde hükümet olarak durmaktan ve pes etmektense ufakta olsa adımlar atıyoruz. DTP’ nin kapatılmasına da üzüldüm. Aynı zamanda partim içinde aynı problem var. Sorunumuz hep aynı kaynaktan. Dış ülkelere yaptığımız gezilerde de aynı problem dile getiriliyor.
– Seçim barajının düşürülmesi bizimde arzumuz ve çalışmamız var. Bu seçim kanunu yasasıyla ilgili bir durum. Paketten farklı. Bugün CHP ve MHP’nin yaptığı ortada. Emekli yargıçlar ve Cumhurbaşkanın tutumu ortada, biz onlarla bir değiliz, olamayız. Yapılan çalıştaylar için yarım kaldı demek doğru değil. Bardağın hep boş tarafına bakmayalım. Dolu tarafını da görelim. Geçmişle bugünü kıyaslayalım. İlk defa bir hükümet kürt sorununu dile getirdi. Cumhuriyet tarihinde bir ilktir. 90’lı yıllardaki acı olayları göz önüne alırız. DGM’ lerin kapanması ve diğer olumlu adımların görülmesi gerekiyor.
– İnsan hakları ihlalleri ve işkence konusunda olumlu adımlar atıldı. Kürtçe yayın hakkında olumlu adımları görmek gerekiyor. ‘ Ayinesi iştir kişinin lafa bakılmaz.’.
– Pakette, kadınlara ve çocuklara pozitif ayrımcılık, yargı düzenlemesi partiler kapatılması, bunlar, AB’ ye gitmek için adımlar olarak görmek gerek. Ama öncelik olan halkın refahlı bir yaşamıdır. Bölge insanın bu değişiklikleri tereddütsüz olumlu bulmaları gerekir.
13- Kayhan Türkmenoğlu: Gündem konumuz olan Anayasa paketi hükümet tarafından hazırlanmıştır. Ama sendikalar, meslek örgütleri ve partilerden de destek ve katkı alınmıştır. Önemli olan demokratikleşme için bir yol açılmış mı açılmamış mı ona bakalım.
– Şimdi baraj düşse, seçimler kanunu düzeltilse yine 11 kişiden ( Anayasa Mahk.) döner. Onun için önce yargı erki düzeltilecek. Daha sonra diğer adımlar atılacak. Zemin ve zaman iyi hesaplanmalıdır. Bugün bir Bakanlar Kurulu kararı, MCK’ nın tavsiye kararının altında oluyor. Hep önümüzü tıkayan kurumlar var.
– Bölgemiz için hep vurgulanan % 10 seçim barajının düşürülmesi var. Bu da zamanla yapmayı arzuluyoruz. Önce yoldaki taşları kaldıralım. Bundan sonra parti kapatmalar hayal olacak. Parti kapatma bir kişinin sultasında alınacak.
– Askeri mahkemelere müdahale olanağımız yoktur. Örneğin bir subay bir suç işleyecek, ama askeri mahkemede yargılanacak. ( Şemdinli Olayı)
– Bu paketle bunlar düzelecek, YAŞ kararlarına itiraz yolu da açılacak.
– Anayasa Mahkemesi hep Danıştay, Yargıtay ve Cumhurbaşkanın belirttiği kişilerde oluşuyor. Bu yapı değişecek. 11’ den 19’ a çıkacak. Biz Cumhurbaşkanı ve baroyu da seçen gruba ekledik. Bu da karşı çıkıyorlar.
– Ne yapmaya çalışırsanın hep fırlaya kurumlardan biride yargıdır. Bugün yargı iktidar arasında kavga var. 367 kararı en barız örnek. Yargının var olan hegemenyası çözülüyor.
– HSKY ayrı çalışıyor, Adalet Bakanlığı ayrı çalışıyor. Erzurum savcısının görevden alınması olayı Erzincan savcısının evinin aranmasına da HSKY karşı çıktı ve Erzurum Özel savcısını görevden aldı. Üye sayısını 21’ e çıkaracağız. YÖK’e 4 asıl üye versin, böylece akademik çevreden katkı sunulacak. Bu olumsuz tablolar zamanla düzelecek.
– Bu pakette sendikalardan, meslek odalarından ve STK’ lardan katkı alınmıştır. 367’ yi sağlayamasak, size döneceğiz. Referanduma paket olarak sunacağız.
– Seçimin erkene alınması söz konusu değil.
– Bu paket halkımızın refahı içindir. Son 7 yıl içerisinde AB için 500 yasa çıkarttık. Konuya Hakim olmanızı olumlu buluyorum. Lütfen objektif olmaya çalışalım.
Yerel Konu “Ahtamar Kilisesi’nin İbadete Açılması” Üzerine Konuşulanlar:
1- Ferhat Şimşek: 915-9121 aralarında yapılan bir kilisedir. ( Hikayesi)
Gregoryen kilisesi olmasından dolayı günümüze kadar sıkıntılar yaşanmıştır. Mardin, Trabzon ve İstanbul’ da ibadet yapılabilirken, burada ibadet yapılamıyordu. Van’ı bir açık müze olarak görmekteyiz. Kilisenin kutsal haç olarak kabul görme de güzel. Gregoryen mezhebine bağlı kişilerin ibadet için Van’a gelmesi ilimiz içinde iyi bir adım olacaktır. Bu şekilde bir pazarda oluşacak. Örneğin gümüş yazarı gelişebilir. Kendim Akdamar kilisesin (500 adet) maketini yaptım. Valilik benden almaktan vazgeçti. Ankara’ dan bir firmadan aldı. Kendi çabamla satmaya çalışıyorum.
Masonlardan da korkmamak gerek. Önemli olan ekonomimize katkı sunmasıdır.
2- Fevzi Bey: İlimize bir katkı daha sunması güzel. Turist sayısının artmasına yol açacaktır. Van kalesi ve Adası turizm ekonomisine katkı sunması iyidir. Misyonerlik için önlem almak gerek.
3- Fırat Bey: Müslümanlar, çok kültürlü yaşama her zaman katkı sunmuştur. Ve bu adımı da olumlu buluyorum. Kilisenin ibadete açılması bizce olumludur. Misyonerlikten dolayı başka insanların ibadetine engel olmamalıyız. Korkulardan arınmamız gerekiyor.
– Misyonerliğin serbest olmasını istiyorum. Onlarda kendi dinleri için tabii ki tebliğ yapabilmeliler. Diğer kiliselerinde onarılması gerekiyor. Ermeniler geçmişten beri bu topraklarda yaşamışlardır. Her zaman için gelmelerini isterim.
4- Kemal Çelen: Anayasa paketi bağlamında şunu da söylemiştir. İnsanların dinlerini rahat yaşamaları için adımlar atılmalı. Derneğimiz olarak nasıl ki kendimiz için istiyorsak, başka dindeki insanlara da bu kolaylık sağlanmadır. Daha önce de bu kilisenin onarılmasını talep etmiştik. Yerel basında misyonerlere yönelik yanlış bilgiler aktarılıyor. İnsanların para karşılığında dinlerinin değiştiğini vurgulamıştır. Eğer bir insan parayla dinlerini değiştiriyorsa o da onun bileceği bir şeydir. Herkes özgürce, seçimde bulunmalıdır.
5- Şahin Aladağ: İnsanların inançları yasalarla sınırlandırılmamalıdır. İnsanların kendi dinlerinin gereğini özgürce yaşamalıdır. Türkiye’ de devleti kendine hep bir ulus, bir mezhep üzerinden inşa edince ona uymayanları dışladı. Hatta suniliğin hangi kolunu da benimsediğini tanımladı. Ve bunun dışında kalanları dışladı. Örneğin kalenin dışında yaşayan Romenlerin problemlerine de taki onların evleri yıkıldığında çözüm bulmaya çalıyoruz. Hep canı acıyanı görme anlayışından kurtulmamız gerekiyor. Nasıl ki Müslümanların ibadet yerleri açıksa onlarında bu hakkı gasp edilmemelidir. Ulusal paradiğme anlayışı ilk sorunlara yaklaşmamamız gerekiyor.
6- Emin Babir: İnsanlara dayatılan inançlar, onlara ne yapmaları gerektiğini dikte ediyor. Devletin insanları belli bir inanca sevk etmesi yanlıştır. Kilisenin açılışı güzel bir adımdır. Ekonomik katkılar dışında, kültürel kazanım önemlidir. Bu adımlarında sisteme angaşe edilmeden olması gerekiyor.
7- Cemil Bey: Kilisenin ibadete açılmasını, il için olumlu buluyorum. Acaba halk buna hazır mı? Ben halen hazır olmadığını düşünüyorum. Halk olarak sahte şeyhlerin elini öpüyoruz. Urfa da Sedat bucak’ın bir akrabası ben seyidim diyip birçok noktada insanları kandırdığını gördüm.
8- Ferhat Şimşek: Hızlı deniz otobüslerinin seferleri başlatılmalıdır.
– Hızlı deniz otobüsleri seferlerinin yapabilmesi olumlu olur. Vali Bey’in bu yönde çalışmaları var. Kişilerin kütçe konuşmasından korkmamalıyız. İnsanların dil, inanç ve farklılıkları, korku yaratmamalıdır. Kilisenin açılması il’ ede katkı sunacaktır. Tabi bazı kesimlerin karşı tutumları da söz konusu olabilir.
9- Kayhan Türkmenoğlu: Vanlı olarak ilimizde birçok kilisenin olduğunu biliyorum. 1190 yıldır bu kilise var. Son 100 yıldır kimse dokunmadı. 2003’te restore yaptık ve şu an anıt müzedir. Buraya gelen yabancı insanların birçoğu ermenidir. Amerika da Vanlı Ermenilerle karşılaştım. 1515’te katliamlar yaşanmıştır. Benim dedelerim de Elazığ’a sürülmüştür. İki kesimde problem yaşamıştır.
– Van’ın geleceği parlaktır. Sınırın açılması olumlu katkı sunmuştur.
Değerlendirenler Zozan Özgökçe Van kMM Girişimcisi