YER: Bursa Büyükşehir Belediyesi Tarihi Bina Meclis Salonu
TARİH: 08.11.2013
KATILIMCILAR
DERNEK, VAKIF VE GİRİŞİMLER
1 / Diyarbakırlılar Derneği Başkanı – Şehmus Seviş
2 / Koza Kadın Derneği Yön. Kur. Üyesi – Mediha Özdemir
3/ Doğu Batı Kardeşlik Platformu Sözcüsü – Hasan Ünal
4/ Trabzon Dernekleri Federasyonu Bşk. Yrd.- Hasan Durmuş
5/ Batı Trakya Türkleri Derneği Yön. Kur. Üyesi – Yaşar Kuru
6/ Muşlular Derneği Yön. Kur. Üyesi – Beşir Deniz
7/ Yeni Asya Derneği Yön. Kur. Üyesi – Mustafa Hızlı
8/ Adaleti Savunanlar Derneği Başkanı – Arif Çelenk
KANAAT ÖNDERİ VE BİREYLER
1 / Zafer Opsar – Bursaport haber sitesi
GOZLEMCİLER
1 / Yüksel Akgün – YSGP İl Eş Sözcüsü
DİĞER KATILIMCILAR
Çeşitli sivil kuruluşlardan ve halktan toplam 5 izleyici/gözlemci katıldı.
MODERATÖR Şehmus Seviş
KONULAR
GENEL KONU: Yerel Seçimler ve Yerinden Yönetim
YEREL KONU : Nasıl Bir Büyük şehir?
KONUŞULANLAR
1 / Şehmus Seviş: Gelişmiş demokratik ülkelerde yerel yönetimlerin çok önemli olduğunu ve sosyal, ekonomik hatta siyasal olarak ülkeyi daha da ileriye götürecek düzeyde yerinden yapıldığı aşikar. Fakat Türkiye’de hala merkezi yönetim ağırlıklı olara söz sahibi. Bu durum da yerelde halkın söz sahibi olmasına ve ekonomik gelişimine engel olduğunu görüyoruz. Türkiye’nin AB Yerel yönetimler şartnamesine koyduğu şerhleri kaldırması gerektiğini düşünüyorum. Acaba ülkeyi yönetenlerde yerellin güçlenmesinin federatif yapıya yol açacağı korkusu mu var? Ben bunun mümkün olacağını düşünmüyorum. Sistemimiz ve toplumun sosyolojik yapısı buna uygun değil. Bu kadar demokratikleşme adımları atılırken neden seçim kanunu değişmiyor acaba?
2 / Beşir Deniz: Yerel seçimlerde halk iktidar partisinden olmayan adayın merkezi yönetimin baskısına maruz kalma endişesi ile oyunu verirken gerçek düşüncesi yönünde oy kullanamamaktadır. Halbuki yerel kaynaklar bile doğru kullanılırsa belediyeler doğru hizmetler yapabilirler. Yerel yönetimler merkezin baskısından kurtarılırsa daha iyi hizmeter yapılacağına inanıyorum.
3 / Mustafa Hızlı: Yerinden yönetimin en güzeli olmakla birlikte ülkemizin buna hazır olduğunu düşünmüyorum. Aslında Bursa’nın kararını Bursa hatta dağ yöresinin kararını da dağ yöresi vermeli Bursa karışmamalı. Ancak bir eğitimci olarak Almanya’nın eğitim sistemini inceledim. Orada öğretmenin de hademenin de her türlü kararını okul müdürü veriyor bunu bu ülkede uygulamakta adil olma noktasında sıkıntı olacağını düşünüyorum. Bu hükümetin en başarısız olduğu konu eğitimdir. Ben devletin iyi bir organizatör ve koordinatör olması şartıyla ve zihinsel ve eğitimsel altyapının oluşması durumunda her şeyin özelleşmesi gerektiğini düşünüyorum. Seçim sisteminin değişmesi gerektiğini düşünüyorum adaya değil partiye oy vermek zorunda kalıyoruz.
4 / Zafer Opsar: Demokrasinin olgunlaşması için önce parti içi demokrasi olmalı bence. Partilerde yapılan temayüller ya hiçe sayılıyor ya da açıklanmıyor bile. Bu seçmene ve parti üyelerine saygısızlıktır.
5 / Yüksel Akgün: kime sorarsanız demokrasiden yana olduğunu ve yerel yönetimlerin güçlenmesi gerektiğini söyler. Ancak derneklerden partilere, okullardan odalara her yerde demokrasi algısı ben merkezli uygulanmakta. Bursa ticaret odası başkanı 40 yıldır aynı. Kimse “ben ne yapıyorum”a bakmaz ama başkasından demokratik uygulama bekler. Yerel özerklik artık bir ihtiyaçtır. Başkanlık sistemini kişi üstünden tartıştık ancak kimse belediye başkanının tek başkan olması tartışılmıyor. Belediye meclisleri ne kadar işlevsel ve söz sahibi? Bu ülkede genelde tek adam üstüne kurulmuş bir sistem var ve genelde adam kadınlara da yer verilmez bu makamlarda pek. Yerel seçimlerde projeler üzerine ve gelecek için en uygun çalışmaları yapacak adaya değil genel siyasi hava ve ideolojilere göre oy kullanılıyor. Bu şekilde yol alamayız ve değişmesi gerekir. Anayasada da yerel mekanizmaların güçlendireceği bir değişiklik şarttır. Bu hem doğudaki hem de batıdaki illerin ihtiyacıdır.
6 / Yaşar Kuru: devletin birliği bütünlüğü açısından merkezi yönetim hukuk, eğitim, sağlık ve güvenliği başka erklere bırakmamalıdır. Bunların dışındaki tüm konuların yerele bırakılmasında hiçbir sakınca yoktur. Sağlık özelleşti ancak problemler çözülmedi. Bu 4 kurumun özelleşmesi halka paran kadar yaşa demek olur. Seçimlerde verdiğimizin oyun hesabını ancak 4-5 sene sonra sorabiliyoruz. Oyu verdiğimiz gibi geri de alabilmeliyiz. Artık teknoloji devrindeyiz sandığa gitmeden TC Kimlik No ile bilgisayarımdan oyumu kullanabilmeli ve gerektiğinde geri alabilmeliyim.
7 / Hasan Ünal: Yerinden yönetim ne demek sınırları nelerdir gibi konuları yeterince tartışmadan ezbere istiyoruz. Demokrasinin uygulanabilmesi için eğitim gereklidir. Her il kendi kararını alabilecek yeterlilikte bilgi birikimine sahip olmayabilir. Beden en kolektif yapıdır her organ birbirinden sorumlu ve birbirini etkileyen yapıya sahiptir. Birinin işini yapamaması diğerinin işinin çoğalmasına ya da yapamamasına neden olabilir. Ülke yönetimi de böyledir. Merkezi yönetim ile yerel yönetimler birbirine efelenemezler. Demokrasi aslında bir istişare kültürüdür. Seçimler yaklaştıkça aynı partiden olan ilçe ve büyükşehir belediye başkanları bile birbirleri ile uyumlu çalışmamaya başlıyorlar. Demokrasi için büyük resmin parçası olan her yerel yönetimin çalışma prensipleri doğru bir şekilde belirlenmelidir.
8 / Hasan Durmuş: İskandinav ülkelerinde 6 aylık kursa gitmeden iş yeri açmaktan belediye meclis üyesi olmaya bir çok şeyi yapmaları mümkün değil. Bizde ise yetki karmaşası ve yetki hastalığı var. 3 yıl boyunca 17 ilçenin belediye meclis tutanaklarını takip ettim. Hiçbir belediye meclis üyesinin bir öneri verdiğini görmedim. Bırakın belediye başkanlarını meclis üyelerine bile bir STK olarak ulaşamıyoruz. Belediye başkanları bir karar alıyor ve onu uyguluyorlar. Tek adamlık sadece merkezde değil yerelde de büyük sorun. Bazı projeler var ama nerde nasıl yapacağına bir kişi karar veriyor. Bakanlığın yapması gereken stadı belediye yapıyor. O para ile tüm halka hizmet sunulması gerekiyordu. İpekböceği projesi büyük paralarla sahipleniyor ancak aslında bir firma üretimi yapıyor. Firma ile yapılan sözleşmeyi kimse bilmiyor.
9/ Arif Çelenk: Belediye meclisi üyeleri karalarını ilçe yönetimi ile partide toplantı yapar her türlü tartışma orada yapılır ve son karar belediye meclisine gelir o nedenle aralarında mecliste bir tartışma yaşanmaz. Yerel yönetimlerde eskiye göre daha yerelde karar alma noktasına gelinmiştir. Bursa’ya yapılacak bir şeye, belediye başkanı ve meclis üyeleri partisinin eş değer yönetimi ile toplantı yaparak partisinin politikasına göre karar verir. Burada önemli olan bu kişilerin ne kadar donanımlı oldukları ve Bursa’yı ne kadar tanıyorlar. Maalesef alt yapının isteğini dinleyerek adım atacak bir yönetim yapısında değiliz ve bu merkezi yönetimin yaptıklarını kabul etme durumunda bırakıyor. STK’lar olarak birlikte çalışmalar yaparak yöneticileri birlikte hareket etmeye zorlamalıyız. Mesela hızlı trenin Bursa’ya gelmesini STK’lar ve Kent Konseyleri birlikte Ankara’da kamuoyu oluşturarak yapılmasını sağlamıştır.
ORTAK SONUÇ
1/ Bazı çekinceler olmakla birlikte mevcut halinden daha yerelleşmeye ülke hazır.
2/ Belediye başkanları ulaşabilir ve münazaraya açık olmalılar.
3/ STK’lar birlikte hareket ederek baskı unsuru olmalılar
DEĞERLENDİRME
İLETİŞİM
SİVİL TOPLUM İLE
Telefon, mail ve sms yolları ile yaklaşık 50 dernek ve platform davet edildi.
MİLLETVEKİLLERİ İLE
Mail ve sms ile 18 milletvekili de davet edildi.
MEDYA İLE
45 basın mensubuna mail gönderildi.
KATILIMCILARLA
Yerel konu Sürekli katılımcımız olan 4 STK yetkilisine danışılarak belirlendi. Ancak özel konuk Osmangazi Belediye Başkanı Mustafa Dündar toplantıya katılmadı
SONUÇLAR
TkMM genel konuya ilişkin video gösterildi. Yerel yönetimler konusu hem genel hem de yerel konu çerçevesinde tartışıldı.
DEĞERLENDİREN KİŞİ
Bursa kMM Hamalı İffet Karaca